شاید شما هم اسم ورزش پاتیناژ یا رقص پاتیناژ را شنیده باشید و می‌خواهید بدانید دقیقاً به چه ورزشی گفته می‌شود؟ و یا علاقه‌مند به ورزش پاتیناژ هستید و دوست دارید بیشتر با آن آشنا شوید. ما در این مقاله از فارسیروبه معرفی ورزش پاتیناژ می‌پردازیم. اگر می‌خواهید با رقص پاتیناژ، این ورزش جذاب و شاد بیشتر آشنا شوید تا انتهای این بخش همراه ما باشید.
آنچه در ادامه می‌خوانید
پاتیناژ چیست ؟ معرفی ورزش اسکیت روی یخ
اگر برایتان سوال است که پاتیناژ چیست ؟ و یا پاتیناژ نام دیگر چه ورزشی است ؟ باید بگوییم ورزش پاتیناژیا همان ورزش اسکیت روی یخ، به تفریح و ورزش سُر خوردن روی سطح یخ با کفش‌هایی (اسکیت‌هایی) که در کف آن‌ها تیغه‌هایی تعبیه شده است، می‌گویند. پاتیناژ، به ورزشی می‌گویند که در آن اسکیت بازان به صورت تکی یا جفت، حرکات آزاد پرش، چرخش، بلند کردن و حرکت پا را به شیوه‌ای زیبا انجام می‌دهند. انواع مختلفی از اسکیت بازی وجود دارد، از جمله سبک آزاد، جفت، رقص روی یخ، و اسکیت تیمی هماهنگ.
سبک مسابقه و همچنین حرکات و تکنیک‌های اسکیت بازان برای هر دسته متفاوت است. امروزه اسکیت بازی به یکی از محبوب‌ترین ورزش های المپیک زمستانی تبدیل شده است. فعالیت اسکیت روی یخ باعث پیدایش دو ورزش متمایز شده است: اسکیت بازی که شامل انجام انواع پرش، چرخش و حرکات رقص است و اسکیت سرعت در مسیر کوتاه. که هر دو شکلی از مسابقه اسکیت روی یخ هستند. هاکی روی یخ نیز شناخته شده‌ترین ورزش تیمی است که شامل اسکیت می‌شود.
حال که به سوال پاتیناژ چیست پاسخ ادیم بهتر است با تاریخچه آن نیز آشنا شوید. بیش از 3000 سال طول کشید تا ورزش اسکیت روی یخ به یکی از محبوب‌ترین ورزش‌های المپیک تبدیل شود. اعتقاد بر این است که اسکیت در 1000 سال قبل از میلاد در اسکاندیناوی ساخته شده است. البته اسکیت در آن زمان هدف دیگری جز آسان کردن سفرهای زمستانی نداشت. مردم اسکیت های خود را با استفاده از مواد موجود در اطراف محل سکونت خود می‌ساختند. قرن‌ها طول کشید تا به اسکیت‌ها و لباس‌های پیچیده‌ای که امروزه در مسابقات می‌بینیم برسیم.
یکی از عوامل مهمی که به رواج این ورزش کمک کرد، کشف یخ مصنوعی بود. اولین پیست روی یخ مصنوعی در سال 1876 در لندن افتتاح شد و پس از آن کشورهای دیگر این مدل را بر عهده گرفتند. بنابراین، اسکیت که به عنوان یک ورزش فصلی در نظر گرفته می‌شد، در سال 1908 هنگامی که به عنوان یک ورزش در بازی‌های المپیک شناخته شد، با یخ مصنوعی در تمام فصول قابل اجرا شد.
اولین اسکیت‌ها از استخوان‌های ساق یا دنده گوزن، گاو، گوزن شمالی و سایر حیوانات ساخته شدند. زمان معرفی این ورزش مشخص نیست، اما چاپ‌های اولیه هلندی اسکیت‌هایی با تیغه های فلزی را به تصویر می‌کشند. تا اواسط قرن نوزدهم، بخش فلزی اسکیت به یک پایه چوبی بسته می‌شد و کل اسکیت با بند یا بند چرمی به پا بسته می‌شد. سال‌ها بعد اسکیت فولادی جای این پایه‌های چوبی را گرفت. اسکیت فیگور مدرن، که بهترین نوع برای اسکیت تفریحی عمومی و همچنین برای اسکیت بازی است، به راحتی از سایر اسکیت ها با استفاده از پنجه در جلوی تیغه آن متمایز می شود.
ورزش پاتیناژ در المپیک
در بازی‌های المپیک، 4 رویداد اسکیت نمایشی وجود دارد: رویداد انفرادی (مرد و زن)، مسابقه زوج و رویداد رقص. صرف نظر از دسته بندی انتخاب شده، برای رسیدن به عملکرد بهتر، نظم و انضباط زیادی لازم است. به منظور تطبیق هر چه سریعتر با این سبک زندگی، اکثر اسکیت بازان از سن 3 سالگی شروع به تمرین می‌کنند. آن‌ها 2-3 ساعت “در خشکی” تمرین می‌کنند (بدون این آموزش، اسکیت بازان نمی‌توانند روی یخ اجرا کنند). تمرین زمینی شامل دو و میدانی، ژیمناستیک، باله و یادگیری رقص است. فقط پس از آن، اسکیت بازها اجازه دارند روی یخ بروند، جایی که 3 ساعت دیگر تمرین خواهند کرد.
لباس‌ها نقش تعیین کننده‌ای در مسابقات اسکیت بازی یا ورزش رقص روی یخ دارند و قوانین مکتوب و نانوشته بی‌شماری در مورد کمد لباس رقبا وجود دارد.
دختران فقط مجاز به پوشیدن دامن و کت و شلوار هستند (با این حال، هیئت داوران تمایل دارند در صورت انتخاب لباس، از رقبا پیشی بگیرند). همچنین لباس‌ها باید متواضع بوده و با آهنگ و طراحی رقص مطابقت داشته باشند. در حالی که اسکیت بازان حرکات پیچیده و خطرناکی را انجام می.دهند، باید به کمد لباس خود نیز توجه کنند: اگر لباس به یخ برخورد کند یا اگر دامن بیش از حد بلند شود، هیئت منصفه طبق قوانین جریمه می‌کند.
با توجه به تمام این محدودیت‌ها، اسکیت بازها معمولاً کار با طراحان متخصص را انتخاب می‌کنند. اغلب هزینه می‌تواند به قیمت 4000 یورو برسد.
همانطور که لباس‌ها و اجراها تاثیرگذار هستند، زندگی اسکیت بازها نیز تاثیرگذار است. هر کدام داستان متفاوت و جالبی در مورد چگونگی تجربه خود در مورد یخ دارند. فیلمی که برای درک بهتر زندگی «پشت پرده اسکیت بازان» توصیه می‌کنیم این است: «من، تونیا هستم». خلاصه داستان زندگی یکی از جنجالی‌ترین اسکیت بازان تاریخ، تونیا هاردینگ را به نمایش می‌گذارد.
طبق گزارشات موجود یخ در دمای منفی 7 درجه کمترین میزان اصطکاک را دارد. از این رو تمام پیست های سرپوشیده برای ورزش پاتیناژ یا اسکی روی یخ بر مبنای این درجه دمای خود را تنظیم می کنند. این ورزش هم در سالن های مخصوص پاتیناژ انجام می شود و هم در پیست های فضای باز که در دریاچه ها ایجاد می شود، انجام می شود. لازم به ذکر است که با توجه به اینکه دما اهمیت دارد، ورزش در سالن های مخصوص خطر آسیب دیدگی کمتری را دارد، اما ورزش در پیست های فضای باز ممکن است خطرات جدی ای به همراه داشته باشد.
استفاده از کفش های مناسب برای ورزش پاتیناژ بسیار اهمیت دارد. اگر کفش های جدید پاتیناژ را دیده باشید، برای اینکه شتاب ایجاد کند و حرکات اسکیت باز قابل کنترل باشد، سر تیغه جلویی کفش به طرف پایین کمی خم است.
در زیر کفش تیغه فولادی وجود دارد که می تواند کمترین اصطکاک را با سطح یخ ایجاد کرده و به راحتی به اطراف حرکت کند. اسکیت باز با کمی خم کردن تیغه و فرو بردن آن در یخ اصطکاک را بالا برده و حرکات را کنترل می کند. با کمک نیروی جاذبه، برای کنترل و افزایش سرعت حرکت، اسکیت باز باید روی لبه منحنی تیغه حرکت کرده، بدن خود را در زاویه مناسب قرار داده و زانوها را خم کند.
برای این که شتاب داشته باشید می توانید تیغه در قسمت جلویی را روی یخ فشار دهید، به گونه ای که یخ بریده شود و فرد را به سمت جلو هل دهد.
یک اسکیت باز حرفه ای با استفاده از دو تکنیک بالا که ترسیم نام دارد، می تواند به حالتی برسد که از دید دیگران انگار دارد، حرکات زیبا بدون هیچ تلاش خاصی را انجام می دهد و در مسیرهای منحنی عالی حرکت می کند.
خطرات ورزش پاتیناژ
همان طور که گفتیم اگر این ورزش جذاب در سالن های مخصوص انجام دهید خطرات کمتری دارد. اما اگر در پیست های فضای باز که در دریاچه های ایجاد می شود ورزش کنید خطرات جدی ای شما را تهدید می کند و باید حتما مراقب باشید. اما به طور کلی ورزش پاتیناژ خطراتی دارد که باید از آن ها اطلاع داشته باشید تا با آگاهی کامل مراقبت های لازم را حین ورزش انجام دهید تا احتمال این خطرات به حداقل برسد. هر کدام از این خطرات ورزش پاتیناژ به شرح زیر است:
سقوط بر روی یخ
گاهی ممکن است اسکیت باز تعادل خود را از دست داده و بر روی یخ بیفتد که آسیب به شخص در این اتفاق بسیار کم است. این خطر به کیفیت سطح یخ پیست، سرعت اسکیت باز، طراحی کفش پاتیناژ و میزان مهارت اسکیت باز بستگی دارد. هر کدام از این موارد می تواند دلیلی برای سقوط بر روی یخ باشد.
سقوط از میان یخ به داخل آب سرد
این اتفاق بسیار خطرناک است. اگر خدایی ناکرده این اتفاق برای اسکیت باز بیفتد ممکن است باعث آسیب شدید و با حتی مرگ شود. در این حادثه زمانی که اسکیت باز دتخل آب سرد می افتد، ممکن است دچار غرق شدن، شوک و سرمازدگی شود. زمانی که یخ میشکند و فرد به داخل آب می افتد بیرون آمدن او از آب تقریبا غیر ممکن است. زیرا فرد نمی تواند لبه یخ را بگیرد و بالا بیاید و لبه های یخ پی درپی می شکنند، همچنین کفش های پاتیناژ در آب خیس شده و سنگین می شود و اسکیت باز را به زیر آب می کشد. واقعا دردناک است.
ورزش پاتیناژ به طور کلی به 4 رشته تقسیم می‌شود که هر کدام به قرار زیر است:
هاکی روی یخ یا Ice hockey
این یک ورزش تیمی است که اعضای تیم با داشتن توپ سعی در گل زدن به دروازه رقیب دارند.
پاتیناژ سرعتی یا Speed skating
در این نوع ورزش برای مسافتی مشخص اسکیت بازان باید با نهایت سرعت این مسافت را طی کنند.
پاتیناژ نمایشی یا Figure Skating
در این نوع ورزش، اسکیت بازان به صورت انفرادی، دو نفره و یا گروهی به اجرای حرکات نمایشی زیبا و جذاب متناسب با یک قطعه موسیقی می‌پردازند.
پاتیناژ نوردیک یا Tour skating
در این نوع ورزش بدون در نظر گرفتن زمان اسکیت بازان مسافت طولاتی را روی یخ های طبیعی طی می‌کنند.
ورزش پاتیناژ در ایران
قدمت این ورزش جذاب در ایران تقریبا به 50 سال می‌رسد. چندین دهه گذشته به بهانه بازی های آسیایی یک سالن پاتیناژ در ورزشگاه ازادی راه اندازی شد اما متاسفانه به دلیل نبود بودجه کافی برای تجهیز و نگهداری از سالن، آن را تغییر کاربری دادند. بالاخره بعد از سال ها یک سالن پاتیناژ در مجموعه تندرستی آرامیس راه اندازی شد تا دوست داران این ورزش بتوانند رروزنه‌ای از موفقیت را ببینند.
در حال حاضر تعداد شرکت کنندگان زن در ورزش پاتیناژ یا ورزش رقص روی یخ بیشتر از مردان است، اما همیشه اینطور نبوده است. در اولین مسابقات قهرمانی جهان که در سال 1896 در سن پترزبورگ برگزار شد، فقط یک مسابقه اسکیت مردانه برگزار شد. ورزش جفتی تا سال 1908 و رقص روی یخ تا سال 1952 معرفی نشدند. اولین زنی که در مسابقات قهرمانی جهان شرکت کرد، مدج سایرز از بریتانیای کبیر، در سال 1902 بود. چون قوانین جنسیت شرکت کنندگان را مشخص نکرده بودند، سایرز وارد جهان شد. مسابقات قهرمانی در لندن برگزار شد، و او پس از سالچو دوم شد،
بیست و یک سال بعد سونجا هنی به عنوان اولین ستاره زن اسکیت مطرح شد. او از سال 1927 تا 1936 به عنوان قهرمان جهان سلطنت کرد و شهرت خود را به یک حرفه هالیوود تبدیل کرد. او که اولین عنوان جهانی خود را در 14 سالگی به دست آورد، جوانترین قهرمان جهان بود تا اینکه تارا لیپینسکی در سال 1997 در سن دو ماه کوچکتر از هنی قهرمان جهان شد. لیپینسکی همچنین با کسب مدال طلا در سال 1998 هنگامی که 15 سال داشت، هنی را به عنوان جوانترین قهرمان المپیک از تخت سلطنت خلع کرد.
دیک باتن اولین ستاره مرد آمریکایی قرن بیستم بود. او که اکنون به عنوان “صدای پاتیناژ” شناخته می‌شود، پنج عنوان جهانی (از سال 1948 تا 1952) و دو مدال طلای المپیک (1948 و 1952) به همراه هفت قهرمانی ملی ایالات متحده (از 1947 تا 1953) کسب کرد. باتن همچنین در بازی‌های المپیک زمستانی 1948 در سنت موریتز سوئیس، اسکیت دوگانه را تکمیل کرد، اولین اسکیت‌بازی که چنین جهشی را در رقابت فرود آورد.
در حالی که موفقیت باتن راه را برای ظهور پرش‌های چند انقلابی بیشتر در اسکیت بازی هموار کرد، سایر اسکیت بازان مرد جنبه‌های مختلفی از این ورزش را توسعه دادند. به عنوان مثال، کارل شافر با ایجاد یک چرخش تاری، یا چرخش خراش، عناصر جدیدی را وارد چرخش کرد، جایی که اسکیت باز به سرعت روی یک پا در حالت عمودی می‌چرخد.
در این مطلب شما را با رقص پاتیناژ یا ورزش پاتیناژ آشنا کردیم. در طول سال‌ها بحث‌های بی‌شماری در مورد اینکه ورزش پاتیناژ باید یک ورزش در نظر گرفته شود یا نه، وجود داشته است. چیزی که مرا به تماشای مسابقات اسکیت روی یخ مشتاق می‌کند، این است که می‌دانم اسکیت بازان ساعت‌های بی‌شماری تمرین سخت دارند و با این حال، وقتی برای اجرا روی یخ می‌روند، طبیعی‌ترین چیز ممکن به نظر می‌رسد.
ظرافت و سهولت انجام حرکات همه چیز را بسیار دلپذیر می‌کند و در واقع در نگاه اول می‌توان گفت که اسکیت یک هنر است نه یک ورزش. اما اگر به هر کاری که یک اسکیت باز روی یخ برای شرکت در یک مسابقه باید انجام دهد فکر کنیم، می‌توانیم بگوییم که ورزش اسکیت روی یخ یک ورزش است. زیباترین چیز در مورد اسکیت بازی دقیقاً ترکیب ورزش و هنر است.
به طور خلاصه، اسکیت بازی یک ورزش دشوار است که نیاز به تمرینات زیادی دارد. متاسفانه در سال‌های گذشته این ورزش شاد و جذاب در ایران توسعه نیافته بود و فقط یک سالن برای آن وجود داشت اما امروزه این ورزش در ایران هم توسعه یافته و علاقه‌مندان می‌توانند آن را ادامه دهند. در این مطلب به طور کامل ورزش پاتیناژ و تاریخچه ورزش پاتیناژ را برای شما بیان کردیم. امیدواریم با خواندن این مطلب جواب همه سوالات خود درباره ورزش پاتیناژ را گرفته باشید.
سوالات متداول
آیا ورزش پاتیناژ همان اسکیت روی یخ است؟
بله ورزش پاتیناژ یک ورزش اسکیت روی یخ است که به صورت انفرادی، جفتی و حتی گروهی انجام می‌شود. که به 4 رشته هاکی روی یخ، پاتیناژ سرعتی، پاتیناژ نمایشی و پاتیناژ نوردیک تقسیم می‌شود.
