کارت گرافیک چیست: کاربرد انواع گرافیک کامپیوتر

کارت گرافیک چیست؟ و یا کاربرد گرافیک کامپیوتر کدام است؟ این‌ها سوالاتی است که ممکن است هر کسی هنگام خرید یک کامپیوتر به ذهنش خطور کند. همه ما می‌دانیم هنگام خرید یک کامپیوتر باید به مرغوب‌بودن و بهترین‌بودن اجزای آن دقت کنیم. کارت گرافیک هم یکی از اجزای کامپیوتر است که می‌توان آن را جز اجزای بسیار مهم دانست.

در این مقاله قصد داریم به طور کامل توضیح دهیم که کاربرد گرافیک رایانه چیست و از این قطعه چه استفاده‌هایی می‌شود؛ پس اگر این سوال شما نیز بوده است، تا پایان مقاله با فارسی رو همراه باشید.

کارت گرافیک چیست؟

ابتدا بیایید ببینیم کارت گرافیک چیست به زبان ساده کارت گرافیک سخت افزاری است که برای افزایش حافظه ویدئویی کامپیوتر و بالابردن کیفیت نمایش آن استفاده می‌شود. این وسیله کامپیوتر را قادر می‌سازد اطلاعات را بر روی صفحه بهتر و واضح‌تر نمایش دهد و به آن توانایی انجام کارهای سطح بالا را می‌دهد.

در واقع کیفیت تصویر به کیفیت کارت گرافیک بستگی دارد به همین علت است که برای بازی و ویرایش ویدیو در رایانه شخصی بسیار مهم است. هر بازی برای شروع نیاز به حافظه گرافیکی دارد و بستگی به نوع بازی دارد و این‌ که آن بازی چه کارت گرافیکی را لازم دارد، به طور کامل بر روی جعبه آن ذکر شده است؛ از این رو، افرادی که به بازی‌های رایانه‌ای علاقمند هستند کاربرد کارت گرافیک کامپیوتر را بهتر درک می‌کنند.

حال بیایید جز به جز این سخت‌افزار مهم را بررسی کنیم و ببینیم که شکل آن چگونه است و چگونه کار می‌کند. در ادامه این دو موضوع را به روشن خواهیم کرد:

بیشتر بخوانید: بهترین ساعت هوشمند ارزان زیر یک میلیون

شکل و اندازه کارت گرافیک

کارت گرافیک در اندازه‌های مختلف وجود دارد. بسته به مکانیسم فن کارت و نوع آن متفاوت است؛ به عنوان مثال کارت گرافیک Gtx 950 در مقایسه با کارت‌های دیگر یک کارت بزرگ محسوب می‌شود. اگر از یک کیس کوچک استفاده می‌کنید ممکن است این کارت برای شما مناسب نباشد. اما می‌توانید آداپتوری برای انتقال کارت به مکان‌های جادار و در جهت‌های مختلف پیدا کنید. کارت‌های  950 GTX و بالاتر کارت‌های بلندی هستند و تعداد کمی از آن‌ها دارای 3 فن هستند. این کارت‌ها تقریباً 30 سانتی‌متر طول دارد.

لازم به ذکر است که بزرگ‌بودن کارت گرافیک لزوماً به معنای قدرت بیشتر آن نیست. بیشتر کارت‌های گرافیکی بین چند سانتی‌متر روی مادربرد به‌عنوان چیپ‌ست قرار می‌گیرند. کارت‌ها معمولا بزرگ‌تر از ۸ اینچ نیستند؛ اما بین آن‌ها ۱۳ اینچی نیز پیدا می‌شود.‌ در واقع سازندگان کارت سعی بر این دارند که کارت‌های کوچک‌تری بسازند تا بتوانند در حد امکان برای انواع کامپیوتر مورد استفاده قرار گیرند.

حال به سراغ شکل کارت گرافیک برویم که نقش مهمی را در کاربرد گرافیک کامپیوتر ایفا می‌کند. فاکتور شکل و اندازه نقش مهمی در انتخاب کارت گرافیک برای رایانه شخصی شما دارد؛ زیرا اگر کارت گرافیکی با ابعاد اشتباه انتخاب کنید، ممکن است در کیس رایانه شما جا نیفتد یا می‌تواند مشکلاتی را برای سایر قطعات ایجاد کند. کارت‌های گرافیک در اندازه‌های مختلف و دارای ابعاد مختلف هستند که شامل طول، عرض و ارتفاع کارت گرافیک می‌شود. برای این که بهتر متوجه بشوید کارت گرافیک چیست، هر سه مورد را بررسی خواهیم کرد.

طول کارت گرافیک در انتخاب کارت گرافیک و کاربرد کارت گرافیک در کامپیوتر نقش مهمی ایفا می‌کند؛ زیرا کیس‌های مختلف کامپیوتر دارای فاصله‌های متفاوتی برای قرارگرفتن کارت گرافیک در آن‌ها هستند. یک کارت گرافیک با طول بیشتر ممکن است نتواند در mini-tower و برخی از کیس‌های کامپیوتری mid-tower جا شود، اما یک کارت گرافیک جمع‌وجور با طول کوتاه‌تر می‌تواند تقریباً در همه کیس‌ها از جمله کیس‌های کوچک امروزی جا شود.

وقتی در مورد عرض صحبت می‌کنیم، معمولاً دو نوع کارت گرافیک وجود دارد؛ کارت گرافیک Low Profile (LP) و Full Profile یا Full Slot.

کارت گرافیک low profile باریک‌تر بوده و دارای براکتی کم ارتفاع است؛ یعنی دارای عرض کوتاه‌تر (6بین ۶۹ میلی‌متر تا ۷۰ میلی‌متر) و برای قرارگرفتن در کیس‌های کامپیوتری کوچک و باریک طراحی شده است.

از سوی دیگر، کارت‌های گرافیک Full Profile که براکتی با ارتفاع بالاتر دارند و عرض PCB، در کیس‌های کامپیوتری با استاندارد ATX و اسلات‌های گسترده فول سایز استفاده می‌شوند. با این اوصاف، یک کارت گرافیک با یک براکت فول سایز یا پرارتفاع می‌تواند به دلیل هیت سینک بزرگ‌تر و طراحی خاص خود، عریض‌تر از سایر کارت‌های گرافیک باشد و ممکن است نتواند در همه کیس‌های ATX جا شود.

توجه داشته باشید که کارت گرافیک Low Profile را می‌‌توان در کیس‌های ATX استفاده کرد؛ البته اگر با یک براکت فول سایز یا بزرگ همراه شوند؛ اما یک کارت گرافیک Full Profile نمی‌تواند در یک کیس باریک یا Low Profile قرار بگیرد.

بیشتر بخوانید: بهترین ساعت هوشمند سامسونگ را بشناسید

انواع اسلات کارت گرافیک

برای توضیح ارتفاع کارت گرافیکی باید بگوییم ارتفاع یکی از پارامترهای مهم در فهمیدن کاربرد گرافیک رایانه‌ای بوده و در انتخاب کارت گرافیک نیز یک عامل تعیین کننده است. ارتفاع یک کارت گرافیک به طور کلی بر حسب عدد اسلات یعنی تک، دوتایی، ۲.۵، ۲.۷ و سه‌تایی بیان می‌شود.

این اعداد تعداد اسلات‌هایی را که یک کارت گرافیک روی مادربرد و احتمالا اسلات‌های کیس کامپیوتر، اشغال می‌کند، مشخص می‌کند. کارت‌ گرافیک را از این لحاظ به چند دسته تقسیم می‌کنند که عبارتند از:

• کارت گرافیک تک اسلات
• ۱.۵ اسلات کارت گرافیک
• کارت گرافیک اسلات دوتایی
• ۲.۲، ۲.۳ و ۲.۵ کارت گرافیک
• کارت گرافیک ۲.۷۵
• کارت گرافیک سه‌تایی

 کاربرد گرافیک رایانه ای چیست و چگونه کار می‌کند؟

کاربرد گرافیک در کامپیوتر پیچیده است. به طور کلی، یک کاربرد گرافیک کامپیوتری این است که تصاویر را، با تبدیل داده‌ها به سیگنال هایی که مانیتور می‌تواند درک کند، بدون توجه به دسکتاپ یا لپ‌تاپ، به نمایش می‌گذارد. هرچه کارت گرافیک بهتر باشد، می‌توان تصویر بهتری تولید کرد.

اگر روی تصویری که روی مانیتور است زوم کنید، می‌بینید از نقاطی ساخته شده است که به پیکسل معروف هستند. یک مانیتور قادر است بیش از یک میلیون پیکسل را همزمان نمایش ‌دهد؛ بنابراین کامپیوتر باید تعیین کند که با هر پیکسل چه کاری انجام دهد که یک تصویر تولید کند.

برای کمک به کامپیوتر در تصمیم‌گیری درباره پیکسل‌ها، یک مترجم لازم است تا داده‌های باینری را از CPU دریافت و آن را به تصویری که مردم می توانند ببینند، تبدیل کند. کارت گرافیک همان مترجم است. در واقع کاربرد گرافیک کامپیوتر ترجمه داده‌ها به تصویر است.

بسیاری از افراد یک کارت گرافیک اختصاصی را برای بازی، به دسکتاپ خود اضافه می کنند، و بسیاری دیگر برای استفاده از مانیتور دوتایی (dual monitors) یا چند مانیتور (multiple monitors) یک کارت گرافیک دیگر خریداری می‌کنند.

بیشتر بخوانید: ساعت هوشمند زنانه سامسونگ گجتی زیبا و دوست داشتنی

کارت گرافیک برای بازی‌کردن چگونه عمل می‌کند؟

حال به طور کلی متوجه شدید کارت گرافیک کامپیوتر چیست، حال بیایید بررسی کنیم که کاربردهای گرافیک کامپیوتری در هنگام بازی‌کردن چگونه است. برای انجام یک بازی رایانه‌ای، یک کارت گرافیک به تولید یک فید از تصاویر کمک می‌کند. در مقایسه با کاربرد های گرافیک کامپیوتری که قبلا ذکر کردیم، تفاوت این است که عملکرد کارت گرافیک به طور ویژه برای بازی تخصصی‌سازی شده است.

در حین بازی، معمولاً با کارت گرافیک‌های بزرگ، با وضوح و کیفیت بالا یا حتی سه بعدی مواجه می‌شویم. برای نشان‌دادن تصویر بهتر، سازندگان کارت‌های گرافیک از فناوری مقیاس‌بندی چند کارتی (multi-card scaling) برای اتصال چند کارت گرافیک به یکدیگر استفاده می‌کنند. این مهارت منجر به پردازش تصویر‌ها در چندین کارت می‌شود.

همچنین، برای نشان‌دادن تصاویر بازی به صورت کاملا واضح، کامپیوتر شما باید بتواند داده‌های تصویر را با نرخ فریم قابل قبولی ارائه دهد (نرخ فریم به معنی تعداد دفعاتی  است که یک بازی می‌تواند تصویر را رفرش یا تازه کند). نرخ فریم، با واحد فریم در ثانیه (FPS) شمارش می‌شود. اگر نرخ فریم کارت گرافیک شما بسیار پایین باشد، نمی‌تواند برای شما یک بازی روان به ارمغان بیاورد.

بیشتر بخوانید: بهترین لپ تاپ های دانشجویی 2020

پردازنده گرافیکی یا GPU چیست؟

حال که به طور کامل متوجه شدیم کارت گرافیک یارانه ای چیست، بهتر است با یکی دیگر از سخت‌افزارهای مهم آن نیز آشنا شویم و آن هم پردازنده گرافیکی است. پردازنده گرافیکی یا GPU یکی از مهم‌ترین سخت‌افزارها در دنیای فناوری محاسباتی، هم برای محاسبات شخصی و هم برای محاسبات تجاری، شناخته شده است.

GPU که برای پردازش موازی طراحی شده است، در طیف گسترده ای از برنامه‌ها، از جمله گرافیک و رندر ویدئو استفاده می‌شود. اگرچه GPU بیشتر توسط گیمر‌ها و بخاطر امکاناتی که در بازی‌ها فراهم می‌کند، شناخته می‌شود؛ اما امروزه GPU در رسانه و فناوری هوش مصنوعی (AI) محبوب‌تر شده‌اند.

شاید از خود بپرسید پردازش موازی به چه معنا است. پردازش موازی روشی است که در آن چند پردازنده، بخش‌های مختلف یک داده را مورد پردازش قرار می‌دهند. تقسیم‌شدن آن داده بین چند پردازنده می‌تواند به کاهش زمان اجرای یک برنامه کمک کند. پردازنده کامپیوتر CPU و پردازنده کارت گرافیک GPU شناخته می‌شود.

انواع گرافیک رایانه ای چیست؟

تا اینجا پاسخ این سوال که کارت گرافیک چیست، را یافتیم. در این قسمت انواع گرافیک کامپیوتر را معرفی می‌کنیم. انواع کارت گرافیک به شرح زیر است:

Integrated ( یا یکپارچه)

کارت گرافیک یکپارچه در واقع کارت گرافیک تعبیه شده در مادر بورد است. این کارت‌ها در کامپیوتر‌ها و لپ تاپ‌های معمولی و استاندارد مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین به صورت add-in نصب نمی‌شوند و ارزان هستند. تنها عیب این کارت‌ها این است که به راحتی آپدیت نمی‌شوند.

کارت گرافیک یکپارچه معمولا برای کارهای روزمره مانند وبگردی، ایجاد اسناد، تماشای ویدئو و کارهایی از این دست مورد استفاده قرار می‌گیرند و برای کارهای پیچیده‌تر مناسب نیستند. این کارت دارای مزایایی نیز هست که عبارتند از:

• عدم نیاز به کولینگ اضافه
• تولید گرمای کم‌تر
• مصرف کم برق
• اندازه کوچک‌تر

معایب کارت گرافیک یکپارچه نیز به این صورت است:

• کاربری محدود
• قابل آپدیت و جداکردن نیست.
• مناسب بازی نیست.

مستقل و اختصاصی

این کارت نام‌های دیگری از قبیل dedicated، Individual و Discret نیز دارد. کارت‌های مستقل به صورت یک قطعه جداگانه و تخصصی روی مادربورد کامپیوتر نصب می‌شود یا به اصطلاح کارت‌های گرافیکی add-in هستند. این کارت برای گیمر‌ها یا کسانی که دوست دارند سیستم بهتری داشته باشند و تصاویر واضح‌تری را ببینند، گزینه فوق‌العاده‌ای است.

بیشتر بخوانید: 10 تا از بهترین ساعت هوشمند شیائومی (اسمارت واچ) 2022

انواع پورت در کارت گرافیک

امروزه کارت‌های گرافیکی وظیفه‌ای فراتر از نشان‌دادن یک تصویر ساده را برعهده دارند. وظایف آن‌ها اکنون شامل رندر دو بعدی و سه بعدی سنگین و همچنین پردازش ویدیو می‌شود. دستگاه‌های خروجی که پشتیبانی می‌کنند، نه تنها مانیتورهای CRT، بلکه تلویزیون‌ها، ضبط‌کننده‌های ویدئویی، LCD و مجموعه‌های HDTV را نیز شامل می‌شوند. برای انجام این کار، کارت های گرافیک اغلب به ترکیبی از پورت ها/اینترفیس های I/O مجهز می‌شوند.

پورت HDMI

این نوع پورت محبوب‌ترین و رایج‌ترین نوع پورت هستند. معمولا تمامی تلوزیون‌ها و نمایشگر‌ها دارای این نوع پورت‌اند. درست است که کار با آن‌ آسان بوده و اتصالی بی‌دردسر و راحت را برای شما فراهم می‌کند؛ اما این به معنی عالی بودن HDMI نیست.

بیشتر بخوانید: بهترین میکروفون ‌های یقه ‌ای

DisplayPort

این نوع پورت بسیار کمیاب بوده و می‌توان گفت آن را در نمایشگر‌های کمی می‌توانید بیابید. کارت گرافیک‌های امروزی اغلب دارای پورت DisplayPort هستند. از لحاظ قیمت نیز، تفاوت چندانی با HDMI ندارد و شما می‌توانید بدون سردرگمی هر کدام را که می‌خواهید برای خرید انتخاب کنید.

پورت Digital Visual Interface

این پورت نیز تقریبا شبیه HDMI  است. این پورت‌ها و سخت‌افزارهایی که به آن متصل است می‌توانند رزولوشن ۱۹۲۰*۱۲۰۰ را نشان دهند؛ ولی انواع دیگر آن‌ها می‌تواند رزولوشن‌های بالاتری را نیز پشتیبانی کند.

پورت VGA

این پورت قدیمی و تقریبا منسوخ‌شده است و استفاده از آن مانند قدیم رایج نیست. امروزه در کمتر تلوزیون و نمایشگری می‌توان VGA را یافت. البته VGA می‌تواند رزولوشن‌های بالایی را ساپورت کند؛ اما پیشنهاد ما این است که از آن استفاده نکنید.

پورت Thunderbolt

این پورت در واقع محصول همکاری کوپرتینویی‌ها با اینتل است؛ از این رو فقط روی صفحات نمایشگر اپل وجود دارد. ممکن است در آینده شاهد این نوع  پورت بر روی نمایشگر‌های دیگر هم باشیم؛ اما نباید انتظار پیشرفت چشمگیری را از پورت Thunderbolt داشته باشیم.

کلام آخر

در این مقاله تمام سعیمان را کردیم که به سوالاتی از قبیل «کارت گرافیک چیست»، « انواع گرافیک کامپیوتر» و یا « کارت گرافیک یارانه ای چیست» به طور کامل پاسخ دهیم.  با خواندن این مقاله به طور کامل با مبحث کارت گرافیک آشنا خواهید شد؛ البته ممکن است برای برخی از افراد کارت گرافیک مقوله مهمی نباشد، اما برای گیمر‌ها، نقاشان کامپیوتری و در کل کسانی که حرفه و کارشان وابسته به تصاویر کامپیوتر است، یک امر حیاتی تلقی شود.

سوالات متداول

کامپیوتر بدون کارت گرافیک کار می کند؟

بله اگر کارت گرافیک را بیرون بیاورید یا غیر فعال کنید، کامپیوتر شما همچنان کار خواهد کرد.

چگونه کارت گرافیک انتخاب کنیم؟

همانطور که در متن ذکر کردیم با توجه به سیستمی که دارید و انتظاری که از گرافیک رایانه خود دارید می‌توانید کارت گرافیک مورد نظر خود را انتخاب کنید.

چه کارت گرافیکی به مادربرد میخورد؟

تقریبا تمام کارت‌های گرافیک به مادربرد نیاز دارند، مخصوصا کارت گرافیک‌های اختصاصی که به صورت add-in روی مادربرد نصب می‌شوند.