خدمات و مشاغل معاف ارزش افزوده کدامند؟ لیست کامل آپدیت جدید

در همه کشورها در نظام مالیاتی، مالیات بر ارزش افزوده (VAT) از رایج‌ترین مالیات‌های غیر مستقیم است که بر کالاها، خدمات و مشاغل اعمال می‌شود. با این حال برخی از آن‌ها در گروه‌های معاف از ارزش افزوده قرار می‌گیرند. این معافیت‌ها با هدف حمایت از برخی اقشار جامعه و تشویق به مصرف برخی از کالاها یا خدمات، لحاظ می‌شوند. با ما همراه باشید تا در ادامه تمامی موارد معافیت از مالیات ارزش افزوده را بررسی کنیم.

کالاهای معاف ارزش افزوده

درحال حاضر بر طبق اصل 12 فصل دوم قانون مالیات بر ارزش افزوده، لیست کالاهای معاف از مالیات عبارت‌اند از:

1. محصولات کشاورزی و موارد وابسته به آن

تمامی کالاها و محصولات کشاورزی فرآوری نشده شامل:

• محصولات خام زراعی
• محصولات خام باغی
• گیاهان دارویی
• محصولات مرتعی

تمامی محصولات جنگل مانند:

• چوب خام
• محصولات گلخانه‌ای
• سبزیجات
• صیفی‌جات
• گل‌ها و گیاهان
• انواع قارچ‌ها

کالاهای وابسته مانند:

• بذرها
• نشاء
• نهال‌ها
• سم
• کود

در این گروه، آب مصارف کشاورزی نیز از موارد معاف از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده به شمار می‌رود.

2. دامپروری و موارد وابسته به آن

طبق لیست معافیت‌ها، دام و طیور زنده و خوراک آن‌ها، معاف از مالیات بر ارزش افزوده هستند؛ علاوه‌بر این، موارد زیر و تغذیه آن‌ها نیز شامل این دسته می‌شوند:

• زنبور عسل و نوغان
• ماهیان
• دام‌ها
• پرندگان
• حشرات

مواد اصلی تولید دام زنده نیز مانند پوسال (کمپوست) و کشت بافت بستر آماده کشت، شامل این گروه هستند. تبصره‌ای در این خصوص وجود دارد که منظور از دام، نگهداری و پرورش حیوانات را مشخص می‌کند. دام نگهداری و پرورش حیوانات که برای امور تغذیه انسان یا دام باشند یا برای فعالیت‌های اقتصادی، تولیدی و آزمایشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرند، معاف از مالیات بر ارزش افزوده می‌شوند.

3. کالاهای پرمصرف در سبد تغذیه خانواده

کالاهای پرمصرف در سبد غذایی برای حمایت از سفره‌های خانواده، معاف از مالیات ارزش افزوده هستند. از این کالاها می‌توان موارد زیر را نام برد:

• پنیر، ماست، شیر
• تخم انواع ماکیان
• آرد خبازی و نان
• گوشت و فرآورده‌های گوشتی
• برنج
• حبوبات
• سویا و پروتئین سویا
• انواع روغن‌های خوراکی اعم از گیاهی و حیوانی
• شیر خشک کودکان

در این گروه از معافیت‌ها، تخم‌مرغ نطفه‌دار و تبدیل آن به جوجه یک روزه هم از پرداخت مالیات ارزش افزوده، معاف هستند.

4. کالاهای مطبوعاتی و موارد وابسته به آن

کالاهای فرهنگی که به عنوان مواد اولیه محصولات چاپی و مطبوعاتی به حساب می‌آیند، معاف از ارزش افزوده هستند که شامل موارد زیر می‌شوند:

• کتاب و کاغذ
• خمیر کاغذ باطله
• دفاتر تحریر
• کاغذهای چاپی تحریر و روزنامه
• نسخه‌های کاغذی و الکترونیکی
• محصولات انتشاری مثل: کتاب‌ها، روزنامه‌ها، مجلات و نشریه‌ها
• لوازم تحریری

5. کالاهای سرمایه‌ای

کالاهای سرمایه‌ای معاف از مالیات ارزش افزوده، عبارت‌اند از:

• انواع شمش‌های طلا اعم از وارداتی یا داخلی
• حواله‌های کاغذی یا الکترونیکی با پشتوانه 100 درصدی طلا
• دارایی‌های غیرمنقول
• انواع حواله‌های کاغذی یا الکترونیکی
• فرش‌های دستباف و مواد اولیه مورد نیاز آن

6. کالاهای نظامی و امنیتی و موارد وابسته به آن

تجهیزات نظامی و اطلاعاتی مطابق موضوع بندهای پ، ت و ث ماده 119 قانون امور گمرکی، جزو معافیت‌های ارزش افزوده هستند. رادارها و تجهیزات مرتبط با کمک ناوبری و هوانوردی نیز در همین گروه قرار دارند. تبصره در این خصوص این است که در صورتی این معافیت‌ها قابل اعمال است که از طرف وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، تایید شده باشند.

7. کالاهای درمانی

انواع داروها و واکسن‌های انسانی، لوازم مصرفی درمانی و توانبخشی از پرداخت مالیات ارزش افزوده معاف شده‌اند. از دیگر کالاهای درمانی می‌توان موارد زیر را نام برد:

• لوازم مصرفی عمومی
• لوازم بیهوشی و تنفسی
• لوازم درمانی زنان و زایمان
• لوازم جراحی‌های عمومی
• اقلام مصرفی آزمایشگاه‌های تشخیص طبی
• دندانپزشکی

در این گروه کالاهای درمانی، داروها و واکسن‌های دامی نیز قرار می‌گیرند. داروهای مخصوص دام، اقلام آزمایشگاهی دام‌ها و لوازم مصرفی درمانی نیز معاف از ارزش افزوده هستند.

8. صنایع دستی

بر اساس موضوع ماده 1 قانون حمایت از هنرمندان، استادکاران و فعالان صنایع دستی مواردی که جزو تولیدات داخلی هستند، مطابق با لیست سالیانه ارسالی وزارت میراث فرهنگی، معاف از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده هستند. از این صنایع می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• فرش، قالی و قالیچه
• انواع فرش دیواری
• کف‌پوش‌های دستباف از مواد نساجی پشم، موی نرم حیوان یا نایلون
• گلیم، جاجیم و مواد اولیه اصلی آن مانند نخ و پشم

9. کالاهای وارده همراه مسافر

کالاهای وارده که برای استفاده شخصی تا میزان معافیت مقرر، طبق قانون امور گمرک، همراه مسافر باشد در گروه کالاهای معاف از مالیات ارزش افزوده قرار می‌گیرند.

10. کالاهای وارداتی

معافیت‌ها برای کالاهای وارداتی در گروه‌های زیر تقسیم می‌شوند:

• کالاهای با واردات و عرضه معاف
• کالاهای با واردات مشمول و عرضه معاف
• کالاهای مشروط واردات
• کالاهای اهدایی

11. دارایی‌های مصرفی در راستای اصل 44 قانون اساسی

معافیت‌ها در این گروه عبارت‌اند از:

• هرگونه انتقال دارایی به عنوان آورده غیرنقد شرکا در صندوق‌های سرمایه‌گذاری با موضوع قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید
• شرکت‌های فرعی سرمایه‌گذاری پروژه
• هرگونه انتقال دارایی به/از نهاد واسط با موضوع قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید

خدمات معاف ارزش افزوده

شناخت خدمات معاف از ارزش افزوده به ارائه‌دهندگان خدمات کمک می‌کند تا به تکالیف و حقوق مالی خود دسترسی بهتری داشته باشند و از مزایای این معافیت‌ها، استفاده کنند. بر اساس الزامات بند ب ماده 9 قانون مالیات بر ارزش افزوده، خدمات زیر در گروه معافیت‌ها قرار می‌گیرند:

• خدمات درمانی، تشخیص و خدمات آرامستان‌ها
• خدمات درمانی و پیشگیری دامی و گیاهی
• خدمات زینک، چاپ و انتشار روزنامه
• ارائه خدمات مشمول فصل مالیات بر درآمد حقوق
• عملیات و خدمات بانکی
• خدمات اعتباری صندوق‌های قرض‌الحسنه
• خدمات مالی و اعتباری
• خدمات بیمه‌های زندگی و درمان تکمیلی
• خدمات بازار سرمایه
• خدمات انتشار و نقل و انتقال سهام
• صدور و ابطال، نقل و انتقال صندوق‌های سرمایه‌گذاری
• سود تسهیلات اعطایی شرکت‌های واسپاری (لیزینگ)
• خدمات حمل‌ونقل اعم از بار و مسافر
• خدمات آموزشی، پژوهشی و ورزشی
• خدمات اقامتی هتل‌های 3 ستاره و پایین‌تر
• سهم (شارژ) دریافتی توسط شرکت‌های خدماتی مربوط به شهرک‌های صنعتی
• خدمات فنی، بازسازی، تعمیر و نگهداری کالاهای نظامی، انتظامی و امنیتی مرتبط با موضوع جزء 17 بند الف

اصناف معاف مالیات بر ارزش افزوده

نظام مالیاتی، مشاغل و اصنافی که به تولید یا عرضه کالاها و خدمات معاف از ارزش افزوده مشغول هستند را از پرداخت عوارض و مالیات، معاف کرده است. طبق اساسنامه اداره امور مالیاتی، اصناف معاف از مالیات ارزش افزوده شامل مشاغل و حرفه‌های زیر می‌شوند:

• مشاغل مرتبط با چاپ و انتشار روزنامه و کتاب
• تبلیغات کالا و خدمات در روزنامه‌ها و نشریات
• خدمات درمان، توانبخشی و حمایتی
• خدمات بازار سرمایه
• خدمات حمل‌ونقل درون و برون شهری
• خدمات بیمه‌های عمر
• مشاغل مرتبط به تولید محصولات فرآوری نشده کشاورزی
• مشاغل مربوط به دام و طیور زنده، آبزیان، زنبور عسل و نوغان و خوراک دام و طیور
• مشاغل مرتبط به تولید مواد غذایی
• مشاغل مربوط به تولید کتاب، مطبوعات، چاپ و تحریر
• مشاغل مربوط به فروش لوازم دندانپزشکی، تجهیزات و لوازم پزشکی
• فروشندگان مرغ و ماهی
• فروشندگان گوشت گاو و گوسفند
• فرش دستباف
• نانوایان
• میوه و سبزی‌فروشان میادین میوه و تره‌بار

آیا مشاغل معاف از ارزش افزوده موظف به انجام تکالیف مالیاتی هستند؟

مشاغل معاف از ارزش افزوده در نظام مالیاتی ایران از وظایفی مانند ثبت نام در سیستم مالیات و تهیه و ارسال اظهارنامه، معاف هستند. در واقع می‌توان گفت باتوجه به این‌که سازمان امور مالیاتی برای معافیت ارزش افزوده اصناف هیچ فراخوانی نداده است، این مشاغل و اصناف موظف به انجام تکالیف مالیاتی نیستند. توجه داشته باشید که افراد حقیقی و حقوقی که در حوزه عرضه کالا و خدمات در گروه معافیت‌ها قرار دارند، نباید هیچ‌گونه مبلغی به عنوان مالیات بر ارزش افزوده از مصرف‌کننده دریافت کنند.
پیشنهاد این است که برای اطمینان از معافیت با ارائه مستندات فعالیت خود به اداره مالیات، بررسی‌های لازم را انجام دهید و از وضعیت معافیت خود مطلع شوید. در این صورت می‌توانید با دریافت گواهی معافیت مالیاتی ارزش افزوده با خیالی آسوده، بدون نیاز به انجام تکالیف مالیاتی به فعالیت خود ادامه دهید.

مالیات ارزش افزوده از مصرف‌کننده نهایی دریافت می‌شود؛ به همین منظور نظام مالیاتی به نفع افراد جامعه، قوانین معاف از ارزش افزوده را برای برخی خدمات، کالاها و مشاغل اعمال می‌کند.

اگر می‌خواهید مطمئن شوید که کسب‌وکار شما در گروه معافیت‌ها قرار می‌گیرد، بهتر است از خدمات مالیاتی شرکت Dehnaad.com بصورت ویژه بهره مند شوید. این مجموعه با سال‌ها تجربه در این زمینه با ارائه راه‌کارهای هوشمندانه به شما کمک می‌کند تا مشکلات خود را حل کنید. تیم حسابداری دهناد با مشاوره و رسیدگی به تمام امور مالی، فعالیت شما را از احتمال مواجهه با جرائم مالیاتی دور می‌کند.