فناوری گورتکس چیست: آشنایی با انواع و کاربردهای Gore-Tex

وقتی صحبت از لباس‌های مقاوم و ضد آب در فضای باز می‌شود، هیچ فناوری در این زمینه به اندازه Gore-Tex خودنمایی نمی‌کند. این فناوری برند در همه ‌چیز، از کت اسکی گرفته تا بادگیر و چکمه‌های پیاده ‌روی یافت می‌شود و به دلیل توانایی آن در دفع آب بدون ایجاد احساس رطوبت در افراد مورد توجه قرار گرفته است. پس از گذشت نزدیک به پنج دهه در بازار، این فناوری مانند همیشه محبوب شده است. در این مقاله از فارسی‌رو به شما خواهیم گفت که فناوری گورتکس gore tex دقیقا چیست، چگونه کار می‌کند، قابلیت گورتکس چیست و آیا ارزش هزینه‌ای که برای محصولات ساخته‌شده از آن پرداخت می‌شود را دارد یا خیر.

تکنولوژی گورتکس چیست؟

گورتکس در ابتدایی‌ترین سطح خود دارای غشایی است که عبور آب مایع را متوقف می‌کند؛ اما اجازه می‌دهد بخار از آن عبور کند. این بدان معناست که گورتکس نه تنها از نفوذ باران جلوگیری می‌کند؛ بلکه بخار آبی را که هنگام عرق ‌کردن تولید می‌شود، خشک می‌کند. غشاء خود از یک فیبر پلی تترا فلوئورواتیلن منبسط ‌شده (همچنین به عنوان تفلون) ساخته شده است.

کشش این پلیمر یک ماده ریز متخلخل با بیش از 9 میلیون منافذ در هر اینچ مربع را تشکیل می‌دهد. این غشاء به روش‌های مختلفی به پارچه‌ها چسبانده می‌شود تا کاملاً ضد آب و ضد باد شوند. این فناوری کاربردهای گوناگونی از جمله در پوشاک، کفش و چکمه‌های ضدآب، لباس‌های نظامی، جراحی و پزشکی دارد و بهترین برندهای پوشاک و کفش از این تکنولوژی در ساخت محصولات خود استفاده می‌کنند.

تاریخچه اختراع گورتکس

ویلبرت ال گور، خالق GORE-TEX و بنیانگذار W.L. گور و همکاران، فعالیت خود را در دهه 1940 در شرکت DuPont آغاز کرد. گور در برجسته‌ترین دوره پیشرفت‌های فناوری در شرکت DuPont کار کرد و به PTFE که یکی از جذاب‌ترین پلاستیک‌های DuPont بود ‌علاقه‌مند شد. در سال 1958، ویلبرت شغل خود را در DuPont ترک کرد تا بیشتر آنچه را که او معتقد است پتانسیل استفاده نشده در PTFE است، کشف کند. ویلبرت با کمک همسرش جنویو و پسرش باب آزمایش‌های گسترده‌ای را در مورد PTFE انجام داد؛ زیرا سعی در افشای ویژگی‌های پنهان آن داشت.

سال‌ها تحقیق بی‌ثمر باعث شد خانواده گور ناامید شوند و سرانجام، در یک روز در سال 1969، باب گور به مرز جنون خود رسید. گورس اخیراً آزمایشاتی را انجام داده بود که شامل میله‌های گرم‌شده PTFE بود و در کمال ناامیدی، باب به جای اینکه به آرامی آن را بکشد، به‌صورت ناگهانی کشید. در کمال تعجب دید که میله بیش از 1000٪ کشیده شد و منجر به ایجاد ماده‌ای بسیار متخلخل شد که بیش از 70٪ هوا داشت.

طی یک دهه آینده  W.L. گور و همکاران برای کشفیات جدید خود که آنها را GORE-TEX نامیدند درخواست ثبت اختراعات متنوعی کردند. آخرین این اختراعات ثبت شده در سال 1980 تصویب شد و چهار سال پس از اولین پوشاک GORE-TEX در بازار ظاهر شد.

انواع گورتکس

انواع گورتکس شامل موارد زیر است:

1. گورتکس

پارچه اصلی گورتکس که اولین بار در دهه 1960 توسعه یافت و هنوز به طور گسترده در بارانی، ژاکت‌ها و سایر کاربردها استفاده می‌شود. در حالی که این ماده به اندازه سایر اشکال تکنولوژی گورتکس بادوام نیست؛ اما بسیار متنوع است.

2. گورتکس پرو

گورتکس پرو یکی از انواع گورتکس است که از گورتکس کلاسیک دوام بیشتری دارد و معمولاً در کاربردهای سنگین در فضای باز مانند تجهیزات سنگ‌نوردی استفاده می‌شود. گورتکس پرو به دلیل عملکرد پیشرفته‌اش در لباس‌های هوای سرد نیز محبوب است.

3.گورتکس شیک درای

به عنوان یکی از جدیدترین شکل از انواع گورتکس، این نوع مواد ضد آب نسبت به گورتکس اصلی یا پرو سبک‌تر و قابل تنفس‌تر است؛ در نتیجه برای برنامه‌های ورزشی فشرده مانند دویدن و دوچرخه‌ سواری ایده‌آل است.

4. گورتکس Invisible Fit

در پاسخ مستقیم به سایر فناوری‌هایی که مشکلات ذاتی شامل چکمه‌های ضد آب در کفش‌ها را حل کرده بودند، گورتکسInvisible Fit را توسعه داد که مستقیماً به سطوح بیرونی کفش می‌چسبد تا از ورود آب و غرقاب ‌شدن جلوگیری کند.

5.  گورتکس Surround

این فناوری گورتکس که در کفش استفاده می‌شود بیشتر بر روی قابلیت تنفس تمرکز دارد تا عایق بودن؛ اما همچنان مزایای ضد آب قابل توجهی دارد.

6. گورتکس پک لایت

انواع گورتکس پک لایت در اواخر دهه 1990 توسعه یافت، سبک وزن و انعطاف‌ پذیر است و به راحتی می‌توان آن را در کت‌هایی که در آن زمان مرسوم بود، در جیب خود قرار داد.

7. گورتکس اینفینیوم

اخیرا گورتکس خط اینفینیوم خود را راه ‌اندازی کرده است که از موادی تشکیل شده که مزایایی غیر از ضد آب بودن را ارائه می دهد. مواد موجود در خط Infinium قابلیت تنفس، عایق یا سایر مزایایی را که در پوشاک فضای باز مفید است را ارائه می دهند.

8. کلمبیا آوت درای

پارچه آوت درای رقیب کلمبیا استاپ ور، خاصیت ضد آب بدون هیچ درزی را فراهم می‌کند و یکی از اساسی‌ترین مشکلات پارچه گورتکس را حل می کند. آوت درای بدون پوشش DWR هم قابلیت تنفس دارد؛ حتی اگر کمی ضد آب باشد.

9. eVent

در حالی که eVent شبیه به گورتکس است، دارای یک لایه پلی اورتان نیست و باعث می‌شود این پارچه نسبت به گورتکس قابل‌ تنفس‌تر باشد. همچنین خاصیت ضد آبی eVent کمی بیشتر از گورتکس است.

گورتکس چگونه عمل می کند؟

فناوری گورتکس که به عنوان یک فناوری ضمانت شده برای خشک نگه داشتن شما به بازار عرضه می‌شود، ضد آب و ضد باد است. منافذ میکروسکوپی غشاء گورتکس تقریباً 20000 برابر کوچکتر از قطرات آب است؛ به این معنی که هیچ آبی نمی‌تواند از پارچه‌های متصل به غشاء عبور کند. با این حال این منافذ 700 برابر بزرگتر از یک مولکول بخار هستند، به این معنی که عرق می‌تواند از غشاء عبور کند.

علاوه بر این، ساختار مولکولی غشاء به قدری پیچیده است که اکثر مولکول‌های هوا به هم می‌خورد و نمی‌توانند به غشاء نفوذ کنند. اگر نمی‌دانید که لایه گورتکس چیست، باید بگویم به منظور ایجاد محصولات گورتکس، غشای گورتکس به عنوان لایه ای بین آستر و منسوجات بیرونی اعمال می شود. این فرآیند لمینیت را می‌توان به روش های مختلفی برای دستیابی به مشخصات عملکرد متفاوت اعمال کرد.

رایج ترین ساختارهای لایه بندی گورتکس

فناوری گورتکس دو لایه: در این روش غشای گورتکس فقط به منسوجات بیرونی چسبانده می‌شود و نه آستر. این به لباس‌های گورتکس اجازه می‌دهد تا یک آستر جداگانه داشته باشند.

تکنولوژی گورتکس سه لایه: این روش غشای گورتکس را به پارچه بیرونی و آستر می‌چسبد و پارچه‌ای بادوام‌تر می‌سازد. این ساختار برای ژاکت‌های سبک وزن ایده‌آل است.

Z-Liner: این ساختار شبیه به نوع 3 لایه است؛ با این تفاوت که غشای گورتکس به یک پارچه بسیار سبک وزن متصل می‌شود که آزادانه بین پارچه بیرونی و آستر شناور می‌شود. این روش برای ساخت لباس‌های بیرونی پیچیده زمستانی با لایه‌های پارچه و عایق خوب است.

در تولید ژاکت‌های گورتکس، لایه بیرونی معمولاً با یک پلیمر ضد آب با دوام فوق العاده نازک (DWR) پوشیده می‌شود. این روش باعث می‌شود قطرات آب به صورت مهره‌ای از سطح پارچه بیرون بیاید. پوشش DWR به مرور زمان از بین می‌رود، اما می‌توان آن را دوباره در خانه با اسپری ضد آب فعال کرد.

کاربردهای تکنولوژی گورتکس

مواد گورتکس معمولاً مبتنی بر PTFE با مکانیکی ترموپلیک و سایر محصولات فلوروپلیمر است. آنها در کاربردهای متنوعی از قبیل پارچه‌های با کارایی بالا، کیسه بیواک گورتکس، ایمپلنت‌های پزشکی‌، رسانه‌های فیلتر‌، عایق‌کاری برای سیم و کابل‌، واشر و درزگیر استفاده می‌شوند. بیشترین کاربرد پارچه گورتکس چیست؟ پارچه گورتکس بیشتر به دلیل استفاده در لباس‌های محافظ و کفش گورتکس و در عین حال تنفس بدن در هنگام باران شناخته شده است.

گورتکس در پزشکی

اجرا و استفاده از فناوری گورتکس در پزشکی بسیار امیدوار کننده است؛ علاوه بر این، تخلخل گورتکس اجازه می‌دهد تا بافت بدن از طریق مواد رشد کند و مواد پیوند ‌شده را در سیستم گردش خون ادغام کند. گورتکس در طیف گسترده‌ای از برنامه‌های پزشکی از جمله بخیه‌ها، پیوند عروقی، لکه‌های قلبی و رباط‌های مصنوعی زانو استفاده می‌شود و تاکنون هزاران نفر را نجات داده است. گورتکس در قالب پلی تترا فلورو اتیلن منبسط شده ( E-PTFE )، به عنوان یک ماده مصنوعی و پزشکی قابل اعتماد در معالجه بیماران مبتلا به قطع بینی شناخته شده است.

در مشاهدات اخیر، پلی تترا فلورو اتیلن منبسط شده ( E-PTFE ) اخیراً به عنوان ایمپلنت غشایی برای جراحی گلوکوم مورد استفاده قرار گرفته است. گورتکس سالهاست که در حفاظت از نسخه‌های خطی روشن استفاده می‌شود. سنسورهای انفجاری روی لباس گورتکس چاپ شده‌اند که منجر به تشخیص حساس ولتامریک ترکیبات نیترواروماتیک می‌شود. نام تجاری “Gore-Tex” قبلاً برای محصولات صنعتی و پزشکی استفاده می‌شد.

گورتکس در کوهنوردی

فناوری گورتکس به دلیل خاصیت ضدآب بودن قوی خود در تولید تجهیزات سنگ‌نوردی و کوهنوردی کاربرد فراوانی دارد که از جمله آن لباس، چادر، کیسه خواب، ژاکت، بارانی، دستکش، پوتین، کفش کوهنوردی گورتکس و موارد دیگر است.

فناوری گورتکس نظامی

از فناوری گورتکس gore tex در تهیه لباس‌ها، کلاه، کفش، چکمه‌های نظامی و همچنین تجهیزات نظامی استفاده فراوانی می‌شود.

پارچه گورتکس چگونه بر محیط زیست تأثیر می‌گذارد؟

پارچه گورتکس تأثیر منفی قابل‌توجهی بر محیط زیست دارد. تولید PTFE نه تنها برای محیط زیست و کارگران نساجی مضر است، بلکه لازم است به طور دوره‌ای گورتکس را با DWR اسپری کنید تا قابلیت تنفس آن حفظ شود. ایمنی DWR ثابت نشده است و این ماده یک سم شناخته‌شده محیطی است. تولید PTFE شامل انتشار انواع گازها است و PTFE اغلب به صورت پودر استفاده می‌شود. هنگام استنشاق، هم گازهای PTFE و هم پودرها می‌توانند به طور قابل‌توجهی برای سلامت ریه و سیستم عصبی انسان مضر باشند و همچنین منجر به شرایطی به نام تب دود پلیمری شوند.

تولید PTFE بسیار مضر است و PTFE غیر‌قابل‌استفاده معمولاً در محل‌های دفن زباله قرار می‌گیرد. اگر این ماده به اکوسیستم‌های اطراف نفوذ کند، به تری فلوئورواستات (TFA) تجزیه می شود؛ ماده‌ای که در رشد گیاه اختلال ایجاد می‌کند. PTFE زیست تجزیه‌پذیر نیست و به سمومی تبدیل می‌شود که برای چندین دهه محیط زیست را آلوده می‌کند. بازیافت PTFE ممکن است، اما انجام این کار اغلب بیشتر از ساخت مواد جدید PTFE هزینه دارد.

سوالات متداول

جمع‌بندی

در این مقاله درباره این که فناوری گورتکس چیست صحبت کردیم و گفتیم که تکنولوژی گورتکس یعنی چه و با انواع گورتکس نیز آشنا شدیم. این تکنولوژی خاصیت ضدآب بودن دارد و بیشترین کاربرد آن در تهیه پوشاک ضدآب است. این تکنولوژی توسط ویلبرت ال گور بعد از سال‌ها تلاش و دقیقا زمانی که او از گرفتن نتیجه مطلوب در اوج ناامیدی بود اختراع و ثبت شد.

در غشای بیرونی گورتکس لایه ای وجود دارد که دارای منافذی است؛ این منافذ بیست هزار بار از مولکول‌های آب کوچک‌تر و هفت هزار برابر از مولکول‌های بخار آب بزرک‌تر است؛ بنابراین از نفوذ آب به داخل جلوگیری کرده و در عین حال باعث خروج بخار و رطوبت حاصل از تعریق از داخل لباس به بیرون می‌گردد.

فناوری گورتکس gore tex علاوه بر تولید پوشاک در ساخت پارچه‌های با کارایی بالا، ایمپلنت‌های پزشکی‌، رسانه‌های فیلتر‌، عایق‌کاری برای سیم و کابل‌، واشر و درزگیر استفاده می‌شوند. سخن آخر اینکه اگر مطالب این مقاله برایتان مفید بود نظرات خود را درباره آن در قسمت دیدگاه‌ها با ما به اشتراک بگذارید