دختر لر؛ فیلمی که سینمای ایران را متحول کرد
توسط:
فرارو- دختر لر برای اولین بار در 30 آبان 1312 اکران شد و این نقطه‌عطفی بود که سینمای ایران را به مسیری جدیدی از توسعه هدایت کرد.
به گزارش فرارو، با اکران فیلم دختر لر، انقلابی در تولیدات سینمای ایران شکل گرفت. دختر لر علاوه‌بر تاثیری که بر سینمای ایران گذاشت، به نمادی برای تجدد فرهنگی نیز بدل شد.
فیلمی که سینمای ایران را متحول کرد
نزدیک به صد سال از تولید اولین فیلم ناطق سینمای ایران می‌گذرد. فیلمی که به‌نوعی شروع دوره اصلی فیلم‌سازی در ایران بود. دختر لر، با تمام فرازونشیب‌هایی که در تولید و همچنین پس‌از تولید داشت، یکی از مهم‌ترین تولیدات سینمای ایران و درعین‌حال یکی از انقلابی‌ترین‌های آن‌ها است.
سرمایه‌گذار اصلی فیلم دختر لر، یک شرکتی هندی بود که به‌نوعی بانی تولید این فیلم شد. اردشیر ایرانی کارگردانی این اثر را به عهده داشت و عبدالحسین سپنتا نیز فیلمنامه آن را نوشت. فیلم در سال 1312 تولید شد و به‌محض اکران در ایران سروصدای زیادی به راه انداخت.
عبدالحسین سپنتا علاوه‌بر نوشتن فیلمنامه، در کنار روح‌انگیز سامی‌نژاد به ایفای نقش نیز پرداخت. درحالی‌که قرار بود این فیلم در یک الی دو ماه تولید شود، فیلم‌برداری آن قریب به 7 ماه به طول انجامید. فیلم در نهایت در آبان‌ماه 1312 برای اولین بار اکران شد. با وجود استقبال خوبی که از دختر لر شد، حواشی پیش‌آمده باعث شد تا قشر سنتی و مذهبی جامعه به آن واکنش منفی نشان بدهد. اولین چیزی که مورد انتقاد و حمله اقشار مذهبی جامعه قرار گرفت، حضور سامی‌نژاد در این فیلم بود. عده‌ای حضور یک بازیگر زن مسلمان را در سینما برنتابیدند و علاوه‌بر اعتراض به این مسئله، شخص سامی‌نژاد را نیز مورد ضرب و شتم قرار دادند. همه این‌ها باعث شد تا دختر لر، گذشته از اهمیتی که در تاریخ سینما و فرهنگ ایران داشت، به فیلمی حاشیه‌ساز نیز بدل شود.
دختر لر نماد یک انقلاب در صنعت سینما و چه‌بسا که در تاریخ فرهنگی ایران بود. به همین سبب نگاه‌ها به این فیلم از حساسیت زیادی برخوردار بود. دختر لر مسیری را برای سینمای ایران باز کرد که تا پیش‌از آن به‌هیچ‌عنوان قابل‌تصور نبود. به تعبیری باید گفت که تاریخ سینمای ایران را باید به پیش و پس‌از این فیلم تقسیم کرد. دختر لر به‌نوعی تبدیل به نمادی شد که ایران را در مسیر حرکت از سنت به مدرنیته نشان می‌داد.
سپنتا در نوشتن فیلمنامه دختر لر تلاش کرده بود تا اولین فیلم سینمای ناطق ایران را به‌شکلی بنویسد که بیانگر غرور ملی ایرانیان باشد. باید گفت که تلاش او در این راستا موفق بود و فیلم، خیلی زود برای عده‌ای از مردم بدل به روزنه امیدی به آینده فرهنگی و سیاسی ایران شد. فیلم با وجود همه ضعف‌هایی که داشت، مورد استقبال مردم قرار گرفت و سینمای جدی ایران به‌نوعی با اولین اکران دختر لر شروع شد.
از طرفی روح‌انگیز سامی‌نژاد علارغم سرنوشت غم‌انگیزی که پس‌از بازی در این فیلم در انتظارش بود، یکی از مهم‌ترین کلیشه‌شکنی‌ها را در سینمای ایرن انجام داد. بعداز سامی‌نژاد زنان دیگری نیز وارد سینمای ایران شدند و به‌این‌ترتیب مسیر جدیدی برای زنان در سینما باز شد.
