داریوش مهرجویی معادل پرسپولیس است
به گزارش خبرگزاری فارسیرو به نقل از روابط عمومی موزه سینما، در اولین قسمت این مراسم مژگان اصغری و رضا آفتابی دومین پادکست موزه رادیو سینما را به صورت زنده اجرا کردند. در قسمت های مختلف این پادکست تصویری به گوشه هایی از زندگی شخصی و حرفه ای مرحوم داریوش مهرجویی در زمینه های هنری، ادبی و فلسفه اشاره شد.
در ادامه مهرداد غفارزاده، نویسنده و فیلمساز، با علیرضا زرین، کارگردان پیشکسوت فیلمبرداری سینمای ایران، درباره تجربه همکاری و همچنین ویژگی های سینمای داریوش مهرجویی گفت و گو کرد.
مهرداد غفارزاده گفت: در این دپارتمان در خدمت علیرضا زرین دست سینماگر سرشناس سینمای ایران هستیم، شخصیتی که برای همیشه در تاریخ سینمای ایران باقی خواهد ماند.
باید گفت که ساخت فیلم های خوب و استادانه جزئی از ذات فیلمسازانی چون زنده یاد مهرجویی و عیاری است.
علیرضا زرین، سینماگر سرشناس سینمای ایران درباره مهرجویی گفت: داریوش مهرجویی دید بسیار گسترده ای داشت و این موضوع به یک زاویه محدود نمی شد، زیرا او ابعاد مختلف زندگی را رصد می کرد و در آثارش بازتاب می داد. یادم هست وقتی فیلمنامه «پری» را به من داد، نکاتی را در آن کشف کردم و به مهرجویی گفتم که آن نکات می تواند به شکل برجسته تری وارد دنیای فیلم شود. او با این ایده موافقت کرد و به من گفت که باید فیلمبرداری «پری» را حدود دو هفته به تاخیر بیاندازم.
و افزود: زمانی که این فیلم ساخته شد، اثری بهتر از آنچه در فیلمنامه بود پیدا کردیم. در سینما روند کار به این صورت است که ابتدا باید یک فیلم را کارگردانی کنید و بعد شرایط به گونه ای تغییر می کند که فیلم کارگردانی شما را به دست می گیرد.
زرین دست با بیان اینکه «پری» ساختاری سخت و خاص داشت، خاطرنشان کرد: دختر قصه در این فیلم دنیای ساده خود را رها کرد تا به نقطه ای برسد که برای او نوعی عروج درونی بود و رسیدن به این عروج آسان نبود. وظیفه
قرار شد با مستاجرین و هامون همکاری کنه.
زرین دست در ادامه با بیان اینکه «پری» اولین تجربه مشترک من و داریوش مهرجویی بود، ادامه داد: مهرجویی نگاهی تامل برانگیز به آینده داشت. وی در استفاده از نکات و ظرافت های خاص در این زمینه یکی از استادان بود. مهرجویی ویژگی هایی داشت که او را به یکی از مردان کلاسیک و کهن سینمای ایران تبدیل می کند. اگر به آثار باستانی خود افتخار می کنیم باید بدانیم که این موارد نه تنها شامل آثار تاریخی می شود بلکه باید افرادی مانند مهرجویی را معادل تخت جمشید بدانیم. او ادبیات شگفت انگیزی را به زبان تصویری و ساده وارد سینمای ایران کرد و به همین دلیل آثارش می تواند با طیف های مختلف مردم ارتباط برقرار کند.
زرین دست با بیان اینکه رسیدن به چنین ایده هایی نیاز به ذهنی خاص و پویا دارد، ادامه داد: مهرجویی فردی منحصر به فرد بود، شناخت بسیار خوبی از موسیقی، نقاشی و جوهر زندگی و آنچه پیرامون او بود داشت. مهرجویی با نگاه خاص خود چیزهای ساده ای را تشخیص داد که هر کدام از ما به راحتی می توانیم از آنها عبور کنیم.
وی با بیان اینکه مهرجویی علاقه زیادی به مطالعه، تحقیق و تفحص داشت، گفت: زمانی که مهرجویی وارد ایران شد جزو اولین کسانی بودم که از او استقبال کردم.
من از دوستان صمیمی مرحوم مهرجویی به شمار می رفتم و برای فیلم های «هامون» و «اجاره نشین ها» قرارداد بسته بودم. اما متاسفانه در آن زمان بنیاد سینمایی فارابی تجهیزات فیلم را در اختیار من قرار نداد. همین مشکلات باعث شد که آقایان محمود کلاری و تورج منصوری هر یک از سینماگران مطرح سینمای ایران فرصت همکاری با مهرجویی را پیدا کنند.
مهرجویی سهم مهمی در بخشهای مختلف تاریخ سینمای ایران دارد.
زرین دست گفت: آنچه از مهرجویی باقی مانده، میراث درخشانی است که از خود بر جای گذاشته است. البته نباید از سهم دکتر غلامحسین ساعدی در مسیر شغلی مهرجویی غافل شد. در بسیاری از آثار او نوشته های درخشان ساعدی نقش پررنگی دارد و مهرجویی توانست به خوبی از این پتانسیل استفاده کند و حاصل آن به تولید آثار درخشان و ماندگاری منجر شد. مهرجویی سهم مهمی در بخشهای مختلف تاریخ سینمای ایران دارد، از جمله موجی که پس از آثار مهرجویی در سینمای ایران آغاز شد.
این فیلمبردار ادامه داد: مهرجویی فردی استثنایی محسوب می شد و با سختی های مراحل تولید مواجه بود. از هر موضوعی کم و بیش مطلع بود و اظهار نظر بی مورد نمی کرد.
زرین دست با بیان اینکه مهرجویی فردی شوخ طبع بود و فضای جذابی در پشت صحنه کارش وجود داشت، افزود: یکی از دلایل پرکار نبودن فیلمسازان مشهور این است که نمی خواهند اثر ضعیفی تولید کنند. همانطور که می دانید ساخت یک فیلم خوب کار بسیار سخت و دشواری است و کاری خسته کننده محسوب می شود.
سه فیلم از 10 فیلم برتر تاریخ سینمای ایران متعلق به مهرجویی است
نظام الدین کیایی صدابردار برجسته سینمای ایران درباره زنده یاد مهرجویی گفت: از حضور پرشمار مشتقات داریوش مهرجویی در این برنامه خوشحالم چرا که اساسا سینما توسط مخاطب شکل می گیرد. سه فیلم از 10 فیلم برتر تاریخ سینمای ایران متعلق به داریوش مهرجویی است. وقتی منتقدان 3 فیلم از 10 فیلم برتر سینمای ایران را متعلق به داریوش مهرجویی می دانند یعنی اتفاق بسیار بزرگی افتاده است. او مرد بسیار بزرگ و دوست داشتنی بود. در سه فیلم آخر مهرجویی به جز «لامینور» با او بودم و با او زندگی کردم.
وی ادامه داد: مهرجویی و وحیدا محمدی فر یک دختر نوجوان به نام مونا دارند. این دختر اولین فردی بود که پس از جنایت وارد خانه شد و شاهد این اتفاق تلخ بود. شب سوم که داریوش مهرجویی را از دست دادیم، مراسم بزرگداشت فعالیت های او در سینما خانه برگزار شد. گلایه من از سینماگران این است که آن شب همه بزرگان سینما به مونا تسلیت گفتند و به او اعلام کردند که مردم و بزرگان حاضر در سینما مانند پدر و مادرش خواهند بود. گلایه من این است که از آن شب تا کنون حتی یک نفر از این افراد و نه مونا تماس نگرفته اند تا از وضعیت و وضعیت روحی او مطلع شوند.
این صدابردار پیشکسوت گفت: زمانی که در ایران نبودم، دوستان نزدیک مهرجویی به من پیام دادند و به من گفتند که قرار است یکی از متفاوت ترین کارهایش را بر اساس شش دهه فعالیت حرفه ای اش جلوی دوربین ببرد. اگر آن حادثه هولناک رخ نمی داد، شاید به جای سه فیلم، چهار اثر از 10 اثر موفق سینمای ایران را می دیدیم.
او قرار بود در فیلم «نارنجی پوش» نقش مهرجویی را بازی کند.
عباس یاری، کارشناس و منتقد سینما در ادامه درباره داریوش مهرجویی گفت: قرار بود در فیلم «نارنجی پوش» نقش مهرجویی را بازی کنم. اثری که بسیاری از منتقدان نسبت به آن بی تفاوت بودند، هرچند به نظرم یکی از بهترین کارهای آقای مهرجویی است. این فیلم به ما یادآور آسیب هایی است که به طبیعت کشور وارد می کنیم. او در این فیلم نقش یک استاد دانشگاه را برایم نوشته بود، اما در طول چهل و دو سالی که در ماهنامههای «فیلم» و «فیلم روز» کار میکردم به خودم قول دادم که روزنامهنگاری را با سینما ترکیب نکنم. و من به خودم اجازه ورود به عرصه سینما را نمی دهم زیرا کار مطبوعاتی در ایران اغلب نردبانی برای دسترسی به عرصه های دیگر محسوب می شود.
وی ادامه داد: میزان ارادتم به داریوش مهرجویی را برایش توضیح دادم اما عذرخواهی کردم و گفتم علاقه ای به بازیگری ندارم. مهرجویی گفت نقش استاد دانشگاه را برایت نوشتم و وقتی در «نارنجی پوش» بازی را نپذیرفتم آن را از فیلمنامه حذف کرد. او فرد بسیار توانمندی بود و به انتخاب هایش احترام گذاشتم.
یاری اضافه کرد: یکی از کارهایی که در موزه فیلم انجام دادیم انتخاب بهترین شخصیت های تاریخ سینمای ایران بود و بسیاری از آنها افرادی بودند که در فیلم های آقای مهرجویی ایفای نقش کردند. مهرجویی فردی بود که جنبه انسانی اش به جنبه هنری اش بسیار نزدیک بود. او نویسنده و فیلمسازی توانمندی بود که جای خالی اش پر نمی شود.
۲۴۴