مهسا بهادری: در تاریخ 22 شهریور 94، مقام معظم رهبری در نامه ای به حسن روحانی، رئیس جمهور وقت نوشتند: «مسئولیت صدور مجوز و تنظیم صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی و نظارت بر آن منحصراً بر عهده سازمان صدا و سیما است.
بلافاصله پس از دستور رهبری، رئیس سازمان صدا و سیما دستور تشکیل نهادی در این سازمان را صادر کرد. این سازمان که از سال 1375 فقط به نام در اردوگاه حضور داشت، ناگهان با جدیت بیشتری فعالیت خود را آغاز کرد و ساختمان ده طبقه متعلق به «سروش سیما» را بازسازی و آن را تصرف کرد. همزمان مجلس و قوه قضائیه نیز وارد صحنه شدند. در سال 1376 مجلس جزئیات اختیارات این سازمان را تصویب کرد، طرحی که ابتدا در کمیسیون فرهنگی مجلس تدوین شد، اما در همان سال در صحن علنی مجلس به تصویب رسید و لطف الله سیاهکلی به عنوان اولین مدیر سترا مطرح شد از اواسط سال 1376 رهبری این سازمان به صادق امامیان رسید.
اما اصل ماجرا به ابتدای تابستان 1398 برمی گردد، زمانی که اعلام شد برای جلوگیری از آتش زدن سریال، تا اطلاع ثانوی سازمان سینمایی حق صدور مجوز جدید برای پخش سریال را ندارد. شبکه نمایش خانگی سابقه داشت. حدود چهار سال پیش در سال 1388 عادل فردوسی پور اعلام کرد که می خواهد برنامه «99» را از شبکه تلویزیونی داخلی پخش کند. برنامه ای که مجوز خود را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرده بود اما در آخرین لحظات اعلام شد که باید مجوز خود را از ساترا دریافت می کرد به همین دلیل این برنامه نتوانست به موقع پخش شود.
سلیقه های شخصی اعمال شده توسط ساترا در سکوها باعث شده تا ذائقه مخاطب تغییر کند و به ماهواره نزدیک شود.
این ماجرا و مبارزه ادامه یافت تا سرانجام نظارت شبکه تلویزیونی داخلی به دست ساترا رسید. ساترایی که زیر نظر صدا و سیما بود و طبیعتاً هدفش داشتن هوای صدا و سیما بود، قدرت بیشتری می خواست و برای رسیدن به این قدرت دست به هر کاری زد و حتی تا جایی پیش رفت که مجوز تریبون ها را لغو کرد. و دلیل آن نیز بسیار واضح است، نداشتن ظرفیت برای ساخت یک برنامه با کیفیت و عدم توانایی در رقابت با VOD.
این ماجرا به جایی رسید که سعید مقیسه رئیس سترا به 12 اقدام سترا با سکوهای متخلف اشاره کرد و خواستار نظارت بیشتر بر سکوها و یا تعطیلی آنها شد.
نان نانسترا تحت سانسور است.
در همان سال 1400 بود که محمدمهدی عسگرپور دوراندیشی کرد و درباره ممیزی های سترا از آثار شبکه تلویزیونی داخلی توضیح داد: «یک سری جلسات در مجلس تشکیل شد که من هم سه چهار بار در آن جلسه حضور داشتم؛ چون بحث قانون سازمان صدا و سیما قرار است در مجلس مطرح شود که یکی از موضوعات آن VOD است، آنجا هم گفتم که ما چهار دهه است که در سینما پیشرفت کرده ایم و الان به آن پی برده ایم که ای کاش این دیوار از ابتدا جور دیگری چیده می شد. شما دقیقاً همان تجربه را دارید، فقط به روشی متفاوت و با آسیب بیشتر، و جای تعجب است که آنها برای حسابرسی پول می گیرند. من فکر می‌کنم یکی از فسادهایی که در این زمینه وجود دارد، در این بخش است.»
وی ادامه داد: حتی دوستان تریبون هم ممکن است ندانند که این موضوع تا سه یا پنج سال دیگر چگونه می شود، باید مطالعه کرد و موسسه ای برای مطالعه این موضوع ایجاد کرد، گاهی یک موسسه ظاهر می شود و می گوید می خواهم درس بخوانم، اما اول مستقیماً به سمت سانسور می رود چون من در مورد این مسائل با دوستانم صحبت کردم و تصمیم گرفتیم متن هایی را به عنوان یک پیشنهاد در این زمینه تهیه کنیم که در هر صورت این یک حوزه نوظهور است قرار است نظارت آن بر اساس ضوابط اتفاقی که در سینما رخ داده است، انجام دهد تلویزیون، حتماً اشتباه است، چون مخاطب خاصی دارد و به آن می گویند ویدیو بر حسب تقاضا، یعنی مردم انتخاب می کنند، با این که شما تلویزیون را روشن کنید و لاجرم برنامه تماشا کنید یا در سینما بلیط بخرید و انتخاب کنید. قوانینی را برای نظارت بر آن طراحی کنید و بنویسید که با رشد تکنولوژی، اتفاق دیگری رخ خواهد داد و ممیزی های شما اساسا ناپدید می شوند.
این کارگردان گفت: صداسیما تولید سریال و وزارت ارشاد مسئولیت سینما را برعهده دارد، این مقوله از گذشته وجود داشته است، بدون اینکه در نظر بگیریم که با پدیده نوظهوری مواجه هستیم که باید آیین نامه خاصی برای آن وجود داشته باشد. یک مبنای قانونی خاص زیرا ساترا هنوز مبنای قانونی مشخصی ندارد. و متأسفانه اگرچه این مبنا را ندارد اما وارد فاز جدیدتری شده است که می تواند در حوزه مدیریت صنفی دخالت کند.
به سال 1402 می رسیم. ساترا اعلام کرد که چون تعداد تریبون ها زیاد است تصمیم گرفت در 15 اردیبهشت (1402) انتخابات برگزار کند و مجمعی تشکیل دهد و این مجمع از بین هشت نفر از اعضای هیئت مدیره خود یا سایر مناصب، اعضای رای دهنده خود را انتخاب کند. مجوز از ساترا در 16، شورای مشورتی ساترا، مانند شورای صدور مجوز، مقررات، پشتیبانی محتوا و غیره را تعریف و معرفی می کند.
انتخابات برگزار شد، اما نتیجه جالب بود. از 367 پلتفرم تنها 165 پلتفرم به صورت آنلاین و فیزیکی در این جلسه شرکت کردند و جالب ترین نتیجه این است که تعداد آرای نفر اول تنها 30 بوده و به این ترتیب حزب تشکیل شده است.
صدا و سیما به دنبال انحصار کامل است
از زمان تأسیس ساترا تا به امروز شایعات زیادی در مورد این نهاد مطرح شده است. برخی معتقدند ماهیت ساترا منشأ نامشخصی دارد و ماهیت وجودی آن را زیر سوال می برند. ساترا این انتقادات را بی پاسخ نگذاشت و چندین بار در مورد آن صحبت کرد، اما حقیقت این است که مجموعه ای از موارد تا به امروز در هاله ای از ابهام باقی مانده است.
جهرمی وزیر اسبق ارتباطات پا را فراتر گذاشت و به رسانه ها با بیان اینکه صدا و سیما به دنبال انحصار و سهامداری هستند، گفت: تبعات این طرح باعث کندی رشد تولید محتوا در زنجیره ملی می شود، اطلاع رسانی است؛ صدا و سیما می خواهند. به طور همزمان کنترل مقررات، مدیریت و مالکیت در حوزه صوتی و تصویری را در دست گرفته و بر اساس این رویه قراردادی امضا، مزایده برگزار و پنج پیمانکار انتخاب شدند.
به تدریج مشخص شد که صدا و سیما معتقدند از آنجایی که پخش تلویزیونی (پخش) طبق اساسنامه در انحصار این سازمان است، باید این ظرفیت در فضای مجازی (پهن باند) نیز در اختیار آنها باشد. همچنین بیان می کنند که هرگونه انتقال صوتی و تصویری در فضای مجازی باید با هدایت، نظارت و مقررات این سازمان انجام شود. بعداً اعلام شد که کارشناسان مرکز ملی فضای مجازی به تعریف واحدی از “تصویر و صدای فراگیر” رسیده اند و این تعریف به این صورت بیان شده است: “تصویر و صدای فراگیر، صدا و تصویری است که مخاطب را در بر می گیرد”. بدون اینکه بدانم.» و یک میزبان “پخش” و “زنده” داشته باشید و تعداد مخاطب خاصی یا بیشتر داشته باشید.
اما داستان به اینجا ختم نمی شود. هر چه بیشتر از عمر ساترا می گذرد، دخالت و نظارت او بیشتر می شود تا جایی که قسمتی از برنامه «اکنون» سروش صحت از تلویزیون شبکه پخش شد. پیش از این اعلام شده بود که این نمایش ادامه برنامه «کتاباز» است اما توقیف شد.
شاکی اصلی ما سداواسیما است نه ساترا.
محمدجواد شکوری، مدیر عامل صبا ایده، با انتشار پیامی در کانال رقیب، نقش داور و تنظیم کننده را ایفا کرد: «بسیار خوب، همین که به خودش اجازه نوشتن چنین نامه ای را بدهد، «تلقین» را حق مالکیت دیگری می داند. “
در متن این نامه که شکوری مقدم در فضای مجازی منتشر کرده است، دلایل توقف برنامه «اکنون» از سوی مجری (سروش صحت) و مهمان (علیرضا قربانی) این برنامه و همچنین ارجاعات در قسمت های جانبی صحبت های محیا ساعدی و همچنین احسان عبدی پور (که در نسخه ارسالی به ساترا این قسمت ها را نداشت) به برنامه «کتاب باز» عنوان و تاکید شده است که ملک روشنفکر این برنامه متعلق به صداوسیما است.
همچنین در نامه 15 آذر ساترا یادآور می شود که بستر پخش کننده این برنامه متعهد شده است که به برنامه «کتاب باز» اشاره مستقیم یا غیرمستقیم نداشته باشد.
محمدجواد شکوری چندی پیش و تحت فشار شدید ساترا اعلام کرد که قصد دارد در همه موارد میانجیگری کند. هفته گذشته دو برنامه در این پلتفرم ساخته عادل فردوسی پور و سروش صحت به دلایل مختلف توقیف شد.
وی حالا با انتشار پیامی در شبکه ایکس از شکایت صداوسیما از وی خبر داد. معاون قوه قضائیه سجمان ار به دلیل پخش مسابقات فوتبال و پخش جوکر، بازیگر، رحیم کن، پاییز و سه سریال دیگر به همراه حذف این سریال از فیلمو درخواست تعقیب قضایی کرده است.
شاکی اصلی ما Sedavasima است، نه چیزی به نام Satra، رقیبی که نظارت، داوری و انحصار را با هم می خواهد.
۲۴۵۲۴۵
