در شبکه های اجتماعی دیدم که با هوش مصنوعی مجموعه ای از عکس های دوران قاجار را به یک تصویر متحرک تبدیل کردند و تاج گل به هوا پرتاب کردند. ابتدا می‌خواستم متنی بنویسم و عنوانش را بنویسم: «عکاسان جهان، بیایید متحد شویم و اولین و آخرین را پیش چشمانتان بگذاریم و از شأن عکاسی و تاریخ عکاسی دفاع کنیم». بعد فکر کردم وقتی خشونت کار کرد، این بار دوم بود.
کاظم عصبانی شد و گفت از در آرامش وارد می شوم و برایت توضیح می دهم که اگر عکسی ارزش دارد، اگر با دیدن عکسی دلت می لرزد، اگر خاطره ای را در ذهنت زنده می کند، همین است. شانس نیست، دلیلی وجود دارد. عکاسی می تواند زمان را در زندگی شما حفظ کند و به بیننده این فرصت را بدهد که اجازه دهد ذهن و تخیل خود در پشت این سکوت و سکون پرواز کند. من این کلمات را می نویسم و فکر می کنم: آیا واقعاً کسی به این مسائل اهمیت می دهد؟
امروز زمان تنبلی، نادانی، هوش مصنوعی و بازی های مدرن است… ای کاش قدرتی داشتم که دست تمام کسانی که این عمل شنیع را انجام دادند قطع کنم. اما نه… چه کسی می داند، شاید آنها این مجموعه را از هیچ ساخته اند.
شاید یک شوخی کودکانه باشد. با خودم دعوا می کنم و عکس ها را نگاه می کنم و… کاش لااقل به داستان ما رحم کنند. تبدیل این مجموعه عکس به این تصاویر زشت و متحرک، گویی یک نفر تبر در دست گرفت و بر جان تخت جمشید افتاد و لبخند گاوهای بالدار هخامنشی را به لب آورد. من نمی خواهم موضوع را بی جهت پیچیده کنم.
اگر شوخی بود قابل قبول بود. ملت اما با چنان شور و اشتیاق این مجموعه را منتشر می کند که انگار مال اجدادش را بیل می کند. می دانم که این مجموعه از پدرمان به ارث رسیده است. اما به عنوان پسر مهربان این خانواده از من عکاس خسته و بی قرار بپذیر که کاری که با این سری عکس می کنی پدران عکاسی ایران را در قبرشان می لرزاند. برای توضیح کمی در مورد این پدران، چند خطی در مورد آنها می نویسم و می گویم شرط بلاغت چیست، اگر نصیحت یا ملال می خواهید…
کمتر از سه سال پس از اختراع عکاسی، این صنعت وارد ایران شد. دوربین اول هدیه ملکه انگلیس به محمد شاه بود. دوربین پیشرفته یک «کالوتایپ» بود که کارکرد آن کمی آسان‌تر از نسل اول دوربین‌ها بود. مدتی گذشت و سفیر روسیه دوربین «داگرئوتیپ» را به ناصرالدین میرزا که در آن زمان ولیعهد بود داد و احتمالاً اولین عکس با این دوربین گرفته شده است… در این میان هیئت های خارجی اعم از آلمانی، فرانسوی، ایتالیایی و… آنها به ایران آمدند و به عنوان توریست، تاجر، دیپلمات و … عکس گرفتند.
حقیقت این است که عکاسی ایران بیش از همه مدیون ناصرالدین شاه است و تمام پیشرفت ها در این زمینه توسط دولت او انجام شد. او بود که آموزش عکاسی را در دارالفنون آغاز کرد. او بود که گالری عکس همایونی را راه اندازی کرد. او بود که عکاسی یاد می داد و او بود که… من با دولت او کاری ندارم. اما او عکاس خوبی بود. وقتی این مجموعه را دیدم دلم مخصوصاً برای سلطان صاحب قرآن سوخت.
خبرنگار و عکاس
منبع: هموطن
259
