هنرهای مختلف باید پاسخگوی نیازهای معاصر باشند/ خیمه شب بازی از جاده ابریشم وارد ایران شده است/ خیمه شب بازی هنر باستانی نیست.

به گزارش فارسیرو به نقل از روابط عمومی موزه سینما، سید احمد محیط طباطبایی رئیس کمیته ملی موزه های ایران (ایکوم) ضمن تشکر از مدیر موزه سینما برای نمایش این فیلم گفت: فیلم «بازیکن» “کسی را بیان می کند که در مورد زمانی از طبیعت صحبت می کند. و با فراموشی یکی از هنرهای ملی و کهن این کشور، خیمه شب بازی، دانشگاه و شیوه جدید آموزش هنر را رها کرده و بین این موضوع و روش سنتی معلم آموزی پیوند ایجاد کرده و در تلاش برای بازیابی است. این نوع نمایش ها
وی ادامه داد: در تاریخ هنرهای نمایشی ایران همواره روش معلم- شاگردی وجود داشته و گاه انتقال هنر از والدین به فرزندان در تمامی اشکال هنری انجام شده است. در شکل باستانی آموزش، فرد باید توانایی دریافت را برای خود ایجاد می کرد تا در نهایت بر کار مسلط شود. آنچه مهم است این است که هنرهای مختلف پاسخگوی نیازهای دوران معاصر نیز باشد. آقای ستاری مروج است و هنر خود را در سراسر کشور و حتی در نقاط دوردست تبلیغ می کند.
محمد بزرگ نویسنده و منتقد سینما نیز گفت: ایده منحصر به فردی در فیلم ارائه شده و این مستند دو جنبه دارد. بخشی به احیای هنر خیمه شب بازی و بخشی دیگر به سیاوش ستاری و تلاش های او می پردازد. در این فیلم به نکات فراموش شده تاریخ ایران اشاره شده است که آن را از سایر آثار متمایز می کند.

هدف من ثبت هنر فراموش شده خیمه شب بازی بود.
در ادامه پوریا نوری کارگردان این فیلم گفت: «بازی» اولین فیلمی بود که جلوی دوربین بردم. شخصیت سیاوش ستاری و تم خیمه شب بازی نیازمند تحقیق و کمک افراد مختلف بود. این فیلم روندی طولانی را طی کرد و از سال 1397 مراحل ساخت آن را آغاز کردیم و در آن زمان ستاره اسکندری که به همراه آقای ستاری موزه خیمه شب بازی را اداره می کنند، از شخصیت سیاوش ستاری به من اطلاع دادند.
نوری افزود: او شخصیت کاریزماتیکی دارد و در مقطعی در تلویزیون بسیار فعال بود. به عنوان مثال، او به عنوان برنامه نویس در مجموعه تلویزیونی محبوب «پس از باران» همکاری کرده است. ستاری بنا به تصمیم خود از سینما و تلویزیون کناره گیری می کند و راهی رشته مورد علاقه خود یعنی خیمه شب بازی می شود. سیاوش برخلاف بسیاری از بازیگران از سینما وارد عرصه نمایش عروسکی شد.

وی افزود: از ستاره اسکندری شنیدم که ستاره قرار است در سیستان و بلوچستان تئاتر سیار راه اندازی کند. مدیر منطقه آزاد چابهار در آن زمان خودرویی در اختیار وی قرار داد و به این ترتیب کار خود را در شهرستان چابهار آغاز کرد و در مقابل این مدیر از سیاوش خواست تا بذر آرزو را در دل بچه های چابهار بگذارد . از طریق کار او ایده ساخت این فیلم را به سیاوش رساندم. او ابتدا قبول نکرد زیرا فکر می کرد او را مانند یک توریست می بیند. اما به مرور این کار شکل گرفت و شکل اجرایی پیدا کرد.
این کارگردان گفت: علی شمس یکی از کارگردانان معروف تئاتر کشور «لبت باز» را نوشته که جا دارد از او تشکر کنم. فیلمبرداری این نمایش در شهرهای زنجان، اصفهان و سیستان و بلوچستان انجام شد و در مقطعی ماشین مربوط به اجرا به قدری معروف شد که بچه ها هنگام عبور از خیابان ها صدای عروسک ها را تقلید کردند. ستاری خود فیلمساز بسیار خوبی است و در حین ساخت این اثر با حساسیت بالایی روند فیلمبرداری هر پلان را دنبال می کرد. فیلمبرداری این کار را به صورت مجرد انجام دادم و بعداً دوستانی به من پیوستند. هدف من این بود که به نوعی این هنر فراموش شده را ثبت کنم. افرادی مثل سیاوش ستاری نگران ایران هستند و من علاقه مندم درباره آن افراد فیلم بسازم.
فرید دغاغله سردبیر «لبت باز» نیز گفت: امروز نسخه اختصاری فیلم را دیدیم که برای نمایش های مختلف و ارتباط بهتر بین مخاطب و نمایش تدوین شده است. در نسخه کامل این مستند به مراحل ساخت عروسک نیز پرداخته شده و روند آموزش آقای ستاری نیز در آن گنجانده شده است. او بخشی از وقت خود را صرف دعوت شخصیت های سرسخت به چادر و گفتگو با آنها کرده بود که در نسخه دیگر فیلم کاملتر است.
وی گفت: در نقد فیلم ها نکته ای که برایم مهم بود این بود که سیاوش ستاری با گرد و غباری که بر پدیده ها می نشیند و با فراموشی مبارزه می کرد. علی شمس روایت بسیار خوبی برای این اثر نوشت و ما توانستیم با استفاده از منابع آرشیوی این فیلم را تکمیل کنیم. تلاش ما بر این اساس بود که مردم بعد از دیدن کار بتوانند کمی در مورد خیمه شب بازی صحبت کنند.

ماموریت من آموزش نمایش عروسکی به نسل های بعدی است.
سیاوش ستاری، مدیر یونیما و مدرس خیمه شب بازی ایران نیز گفت: همسن و سال های من قطعاً شب های چهارشنبه در تلویزیون ملی ایران خیمه شب بازی دیده اند. پس از مدت ها غیبت از این هنر، سرانجام در سال 1350 جشنواره نمایش عروسکی در پارک شهر تهران برگزار شد. اما وقتی به آنجا رسیدیم، هیچ نشانی از نمایش خیمه شب بازی ندیدم. بالاخره عده ای از بزرگان آمدند و شروع به عمل کردند. پس از آن، تصاویری که در حین ساخت نمایش دیدم، بسیار مجذوب شدم. آن افراد شیخ احمد و رضا خمسه بودند که بعدها استاد من شدند.
وی ادامه داد: آن روز ذهن من درگیر این سوال بود که اگر روزی این افراد بمیرند فرزندانم می توانند شاهد اجرای عروسک مبارک باشند یا خیر؟ من خیلی درگیر موضوع یادگیری هنرهای سنتی هستم و فکر می کنم. در لحظه ای که یک هنرمند هنرهای سنتی تصمیم گرفت وسایل هنری را از دست فرزندش بردارد و این وسایل دیگر اسباب بازی او نبود، آغاز نابودی هنرهای سنتی رخ داد، زیرا کودکان ناخودآگاه و در حین تکرار بازی با هنر سنتی ابزار، آنها در حال یادگیری و کسب مهارت بودند.
وی گفت: کشوری مانند ژاپن بسیار هوشمندانه مدارسی را برای یادگیری ایجاد می کند تا آموزش هنرهای سنتی و به همین دلیل هنرهای نمایشی سنتی ژاپنی مانند کابوکی و بونراکو در بین گردشگران بسیار محبوب است. رسالت من آموزش هنر نمایش عروسکی به نسل بعد بود و این موضوع را در دستور کار خود قرار دادم.
ستاری با بیان اینکه بسیاری بر این باورند که هنر عروسکی قدیمی است و دیگر کاربردی ندارد، خاطرنشان کرد: تجربه سال ها به من نشان داده که عروسک گردانی به مسائلی مانند سن و… هم مربوط می شود و حتی بچه های امروزی هم هستند. بسیار جذب این هنر شده است. نمایش عروسکی از نظر شکل، روش و وسایل ارتباطی هنر باستانی نیست و تجربه من از ارتباط با کودکان در شهرهای مختلف این را به من نشان داده است. باید به فراز و نشیب هایی توجه کنیم که این هنر در طول تاریخ تجربه کرده است.

این استاد برجسته هنر خیمه شب بازی یادآور شد: خیمه شب بازی ها از طریق جاده ابریشم به ایران آمدند و بر اساس روحیه ما تغییراتی در آنها ایجاد شد و ویژگی های ایرانی کاملاً جدیدی پیدا کردند. علاوه بر این، داستان های به کار رفته در خیمه شب بازی در دوره های مختلف تاریخی شکلی به روز یافته است. در ایران مقوله عروسک دامنه و کارکرد بی شماری دارد و کمتر کشوری وجود دارد که چنین نقشی را داشته باشد و باید به این موضوع توجه شود.
شهرزاد مبرهن خیمه شب بازی و همسر سیاوش ستاری نیز گفت: این فیلم برای من و سیاوش بسیار تاثیرگذار است و هر بار که آن را می بینم گریه می کنم. با تشکر از پوریا نوری برای ساخت این فیلم و سیاوش ستاری برای ادامه عاشقانه.
افرادی چون حسین ریگی کارگردان سینما، شهرزاد مبرهن مدرس خیمه شب بازی، پوپک عظیم پور مدرس هنرهای نمایشی، ندا قیدی و آذر تجلی دبیر صحنه فیلم، امید خاکپورنیا کارگردان، یاسر برزگر کارگردان در این برنامه حضور دارند مرجان پورغلامحسین کارگردان. ، علی گودرزی کارگردان، سهبا شرافتی بازیگر، آرزو تاج نیا بازیگر، امین قالی پور عکاس، مدیر پروژه و مدیر تولید سعید مسرور حضور داشتند.

5757