مجید رضائیان: «آزادی بیان» در دام تمجید و مطالبه گرفتار شده است/ رسانه هایی برای مقابله غیرمستقیم با آزادی بیان/تغییر اجباری ایجاد کرده ایم.

خبرگزاری فارسیرو در 26 مردادماه سال جاری با استقبال از چهره های مطرح در عرصه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، ورزشی و … وارد گروه تحریریه خود شد و آن را به عنوان «روز خبرنگار» با سال های گذشته در این رسانه متفاوت کرد. مجتمع .

مجید رضائیان وی موضوع کلیدی در قانون اساسی را که در چند دولت معطل مانده است، «آزادی بیان» دانست و در توسعه این موضوع و ارتباط آن با رسانه ها به تحلیل این موضوع پرداخت: نکته اول این است که قانون اساسی می گوید همه با هم تضاد دارند، دولت های مختلف با گرایش های مختلف آمده اند و نتوانسته اند این تعارض را حل کنند و این یک کلمه «آزادی بیان» است. در این کشور، دیدگاه ما از آزادی بیان بدون تقابل، “امنیتی” است و نه فرهنگی.

وی ادامه داد: البته دو نظریه وجود دارد که یکی از آن ها آزادی بیان را سیاسی-اجتماعی تعریف می کند و نظریه دیگر آن را یک موضوع فرهنگی می داند، شاید بسیاری از ما در این جلسه آن را فرهنگی می دانیم که پایه های آن از جای دیگری است. دولت؛ بینش سیاسی-اجتماعی نیز قواعد خاص خود را دارد که پایه های آن برخاسته از حکمرانی سیاسی است; اما وقتی به امنیت نگاه می کنید، نتیجه این است که شما قدرت یا بستر ایجاد رسانه ای مانند «رویترز» برای تسخیر جهان را ندارید.

مجید رضائیان در توضیح این تحلیل به مثال عینی اشاره کرد و گفت: 50 یا 60 خبرگزاری ایجاد می شود که از 50 خبرگزاری، 49 خبرگزاری برای مبارزه با آزادی بیان ایجاد می شود. نکته اینجاست که ما وسیله‌ای برای پرداختن غیرمستقیم به آزادی بیان ایجاد کرده‌ایم، کار ما ارائه (ارائه رویدادها – مفاهیم) نیست. بلکه بازنمایی (Representations) است، یعنی ساخت، روایتی که خود من «می خواهم»، ساخت روایت اصلی است. در چنین شرایطی فرقی نمی کند که اسم من فارس باشد یا ایلنا یا ایرنا یا ایسنا یا هر چیز دیگری، واقعیت این است که ما در حال پخش یک رویداد واقعی هستیم. این اولین نکته آزادی بیان و تعریف رسانه است. اگر دولت آقای مدزیکیان بخواهد با رسانه ای غیر از «به به به» و «چه و چه» و «لمس» برخورد کند، این کار را می کند. من باید به این موضوع بپردازم، این یک موضوع تحقیقاتی است، این موضوع راه حل دارد، من نظر خودم را دارم و مطمئن هستم که دیگران پیشنهادات خاصی دارند. اما تدوین این راهکارها مهم نیست، اهمیت در عمل است، باید به راهکارها عمل کرد.

این استاد ارتباطات و رسانه دومین نکته و عنوان خود را به تغییر اختصاص داد و به انتخابات اشاره کرد و افزود: آنچه در انتخابات رخ داد اراده تغییر است، به دلیل تغییری که وجود دارد، تا کنون اگر مردم کسی را انتخاب کردند، اگر رای دادند. یک راه و حرکت عمومی نظام راه دیگری را نشان دادند، افرادی که غیرمستقیم رای دادند چهار سال یا هشت سال مجازات شدند. اما این روزها و با این انتخابات ظاهر قضیه نشان می دهد که قرار نیست کسی مجازات شود، این رای که داده شد رای همگرایی همه نیروهای اجتماعی و سیاسی است. این چیز بسیار خوبی است و ما بسیار خوشحالیم. اما اگر برای تغییر است، باید به عمق و ریشه نگاه کرد. به تعبیر «آگوست کنت» تغییر سه پایه دارد یا عامل تغییر اجباری است یا عامل قانونی است یا عامل الهی است. من می خواهم بگویم که ما به دنبال تغییر عامل دوم هستیم. یعنی قانون را تغییر می دهیم که منجر به چرخش نخبگان شود، نه تغییر افراد، به تغییر افکار، نه افراد، امیدوارم اینطور باشد. اما بپذیریم که اگر واقع بینانه تر به مسئله نگاه کنیم، بخشی از ضرورت تبدیل شده جبری است. آگوست کنت می گوید؛ تغییر اجباری زمانی به وجود می آید که اقتصاد و معیشت تحت تأثیر قرار گیرد. این عامل با نیازهای خود دو تغییر دیگر یعنی قانونی و الهی را تحت الشعاع قرار داده است البته با اشاره به تحول الهی در کلیسا که موضوع بحث ما نیست. ما باید به دنبال تغییر باشیم، تغییر افکار، نه اینکه مردم بروند و دیگران جایشان را بگیرند. چرا با توجه به اینکه آمارها نشان می دهد در برخی موارد از مرز فاجعه عبور کرده ایم که آسیب های زیادی به همراه دارد، باید به سمت تغییر حرکت کنیم، حتی اگر نیاز به تغییر بخش هایی از قانون اساسی باشد، این دیگر بحثی نیست. تعریف و تمجید و شوخی حل نمی شود، جدی است و باید روی آن کار کرد و موضوع تغییر را نمی توان به زمان واگذار کرد.

مجید رضائیان آخرین حرف و نکته سوم خود را خطاب به خبرنگاران و خبرنگاران گفت: دوستان تا کی می نویسید؟ گفت: و افزود: این (منبع خبر/مصاحبه شونده) یعنی چه، من (خبرنگار) نگفتم؟ او افزود که ما واقعاً از این روزنامه نگاری دست نمی کشیم. خبرنگاری که فقط یک خبر نیست که از صبح تا شب آن را تکرار کنیم، پس شما به عنوان خبرنگار چه گفتید؟ هیچ چی؟ وقتی نمی خواهم بگویم خبرنگار هستم. یعنی نمی خواهم وارد اطلاعات بشوم، 6 عنصر تشکیل دهنده خبر را مرور کنیم، خیلی وقت پیش دنیا از سال 1990 و این نوع روزنامه نگاری از عنصر سوم و چهارم که خبر را تشکیل می دهد، حرکت کرد. . با این وضعیت آیا می توانیم آزادی بیان مطالبه کنیم؟ اینجا می خواهم به خودمان خنجر بزنم و بگویم ما داریم چه می کنیم، دنیای رسانه امروز با دو عنصر سر و کار دارد، چگونه و چرا. ژانر غالب روزنامه نگاری در جهان ژانر تحلیلی است، شما نمی توانید فقط به دنبال چیستی باشید، مردم به دنبال شما هستند تا “چرا” و “چگونه” یک رویداد را بگویید. امیدوارم بتوانیم این مشکل را در روزنامه نگاری حل کنیم.

5757