قربانیان سوء مدیریت/ساترا با سکوها چه می کنند؟

به گزارش خبرگزاری فارسیرو، تنظیم به معنای تنظیم چیزی یا رفتاری برای بهبود آن و رسیدن به حد مطلوب است. رگولاتوری نیز نهادی است که با مقررات به دنبال کنترل و اصلاح امور است. نهاد ناظر ایران اما در این تعریف تنها به واژه «کنترل» نگاه کرده و مقررات را با کنترل و مدیریت اشتباه گرفته است. این نیز نتیجه دیگری جز آزار بخش خصوصی ندارد. شما فقط باید به تابستان امسال نگاه کنید تا روزهای سختی را که کسب و کارهای آنلاین داشته اند ببینید. اتفاقاتی که محدود به یک فصل و یک ماه نیست و هر از چند گاهی شاهد تکرار آن ها هستیم. هر بار که شرکت ها لب به انتقاد باز می کنند، عده ای فریاد می زنند که به دنبال آزادی و رهایی هستند. این گفته ها کاملا نادرست است و نمونه هایی از رد آنها را در گزارش های زیر خواهید خواند. درخواست بخش خصوصی روشن است: ایجاد یک تنظیم کننده تخصصی برای هر منطقه. در زیر به مضرات قوانین ضعیف برای مشاغل آنلاین نگاه می کنیم.

چالش های یک تنظیم کننده رقیب

به گزارش شرق، ساترا یکی از عجایب روزگار است و به گفته کاربران سابق توییتر، پرونده پناهندگان است. صداوسیما نهاد نظارت بر خدمات VOD (مانند فیلمو و نماوا) و سایت های دانلود فیلم و سریال است که این نظارت را از طریق سازمان جهانی تنظیم مقررات رسانه های صوتی و تصویری به اختصار ساترا انجام می دهد.

قانونی بودن فعالیت ساترا تا همین اواخر مورد تردید بود. به عنوان مثال، محمد کیشوری، مدیرعامل گروه اسپکتروم معتقد است که صداوسیما بر اساس قانون اساسی حق تنظیم مقررات ندارد. مجتبی توانگر، رئیس کمیسیون اقتصاد دیجیتال مجلس نیز سال گذشته در نامه ای به وزیر کشور نوشته بود که ساترا بدون طی مراحل و مقررات قانونی تأسیس شده است. مرکز ملی رقابت قبلاً اعلام کرده بود که ساترا فاقد بی طرفی لازم برای تنظیم رقابت رسانه های صوتی و تصویری فراگیر است.

انجمن حرفه ای VOD نیز بارها در بیانیه های متعددی از عملکرد ساترا انتقاد کرده و این نهاد را ارباب و برده با بخش خصوصی می داند. با وجود این اعتراضات و پیشنهادهای مختلف برای تشکیل رگولاتوری مستقل در این زمینه، شورای عالی انقلاب فرهنگی ساترا را به عنوان ناظر نهایی نمایشگاه در داخل کشور انتخاب کرد و مصوبه مربوطه مردادماه سال گذشته ابلاغ شد.

ساترا در این سال ها مشکلات زیادی را برای شرکت ها به وجود آورده و برخی از آنها را به مرز تعطیلی کشانده است. موجودی که بیشترین ناسازگاری را با فیلم و دوربین، محصولات شرکت صبایده دارد.

در تیرماه 1401 سازمان جهانی تنظیم مقررات رسانه های صوتی و تصویری طی نامه ای تهدیدآمیز به مصوبه شورای فضای مجازی صداوسیما اشاره کرد و نام چندین VOD (که نام آنها گیج کننده بود) را ذکر کرد و اعلام کرد که بسترهای متخلف فیلتر می شود. رمزگشایی آن نامه نشان داد که فیلیمو یکی از پلتفرم هایی بود که توسط ساترا خشمگین شده بود. دو ماه بعد شکوری مقدم، موسس صبایده اعلام کرد که سرویس آپارات گیم برای همیشه تعطیل خواهد شد. وی با انتقاد از حملات به صدا و سیما و ضعف مقررات، اظهار داشت که این منطقه را به مسئولان صدا و سیما واگذار می کنم. این سازمان با انتشار بیانیه ای انتقاد مدیر آپارات گیم را رد کرد و تعطیلی این سرویس را «غیر مسئولانه» دانست.

در آذرماه همان سال نماد اعتماد «فیلم نت» برای بیش از ۱۲ ساعت مسدود شد و کاربران قادر به عضویت در این بستر نبودند. دلیل آن به نامه ساترا برمی گردد که از فیلم نت خواسته بود قبل از نمایش محتوا زمان تبلیغات را کاهش دهد و از آنجایی که این موضوع اجرایی نشد، ساترا تصمیم گرفت درگاه پرداخت این VOD را مسدود کند. دو ماه بعد رئیس رسانه ملی در نامه ای به رئیس جمهور خواستار فیلتر شدن فیلیمو به دلیل نقض قوانین ساترا شد.

این سازمان همچنین محدودیت هایی برای همکاری چهره ها با پلتفرم ها داشت. مثلا احسان علیخانی در مصاحبه ای اعلام کرد که اجازه اجرای «جوکر» را ندارد. او البته نگفته که این مجوز از سوی ساترا صادر نشده یا شبکه سه آن را توقیف کرده است. علیخانی چهارمین مجری مطرح صدا و سیما بود که اجازه اجرا روی سکوها را نداشت. مهران مدیری به دلیل کپی رایت نتوانست «شب ناشنی» را که ضبط کرده بود منتشر کند. رامبد جوان این برنامه را تهیه کرد، اما اجازه پخش آن را نداشت. عادل فردوسی پور که قصد اجرای «۹۹» را داشت، به دلیل آنچه که آن را بررسی منفی خواندند، با مخالفت ساترا مواجه شد. البته امسال مشکل بین مدیریت و علیخانی حل شد و این دو در شبکه خانگی اجرا کردند.

بدترین مکالمه ای که تا به حال نداشتید چه بوده است؟

“خب، چرا اول به ما نیامدی؟” این سوال دائمی شرکت ها پس از برخورد نظارتی منفی است. نهادهای نظارتی در ایران عموماً خودسر هستند و بدون مشورت و صحبت با شرکت ها هر کاری را که می خواهند انجام می دهند. پس از افشای اطلاعات، قطع دسترسی، تهدید و غیره، آنها به سادگی موافقت می‌کنند که پای میز مذاکره بیایند و معمولاً حرف بخش خصوصی را می‌پذیرند و تصمیم قبلی خود را وتو می‌کنند. در واقع تنظیم کننده ترجیح می دهد گره ای را که با دست باز می شود، با دندان باز کند. شاید دوست داشته باشند اول نشان دهند چه کسی رئیس است و در تصورشان اگر از پای میز مذاکره استفاده کنند موفق تر خواهند بود.

به عنوان مثال می توان ماجرای اخیر سازمان تامین اجتماعی را مثال زد که با ارسال پیامک و نامه به آزمایشگاه ها اعلام کرد آزمایش هایی که از طریق پلتفرم های دیجیتال سلامت سفارش داده می شوند مشمول بیمه نیستند. در نهایت جلسه ای با حضور نمایندگان تریبون ها و سازمان تامین اجتماعی تشکیل شد و طرفین به توافق رسیدند.

این اقدام توسط نهادهای نظارتی به الگویی در میان سایر نهادهای کوچکتر تبدیل می شود. به عنوان مثال، علیرغم توافق فوق، انجمن های علوم آزمایشگاهی پرچم مخالفت با پلتفرم های سلامت دیجیتال را به دست گرفتند و بدون دعوت از شرکت ها برای فکر کردن به مداخله غیرمجاز استارت آپ ها، جلسه ای برگزار کردند. در همین حال، رهبران کسب و کار بارها تاکید کرده اند که چالش های نظارتی و نگرانی های بخش عمومی با کمک نشست های تخصصی، بحث و گفتگو با بخش خصوصی حل خواهد شد.

متأسفانه اقدامات نظارتی خودسرانه نادر نیست و به یک یا دو حوزه محدود نمی شود. به عنوان مثال در تیرماه امسال شرکت ارتباطات زیرساخت به عنوان مدیر ترافیک اینترنت کشور به طور ناگهانی تصمیم گرفت نقشه سیگنال و روتر را با فیلترشکن باز نکند. کاربران معمولاً از چنین اقدامی قدردانی نمی کنند. زیرا به لطف مسئولین برای استفاده از اینترنت فیلترشکن باید تقریباً همیشه روشن باشد. در نتیجه، اگر برنامه ای با VPN کار نکند، مردم عصبانی می شوند. این تصمیم خودسرانه شرکت زیرساخت البته در کمتر از 24 ساعت برگشت و مشکل حل شد.

قربانیان سوء مدیریت

گاهی اوقات تنظیم کننده ها تصمیم می گیرند مشکلات بزرگی را که در نتیجه سوءمدیریت شرکت های قربانی به وجود آمده را حل کنند. یکی از مصادیق آن کمیاب شدن بلیط هواپیما و گرانی آن در برخی روزها است. در حالی که عدم واردات هواپیماهای جدید و قیمت گذاری اجباری باعث این اتفاق می شود، اما ناظر راه آسان را انتخاب می کند و پلتفرم های آنلاین فروش بلیت را مقصر کمبود یا گرانی بلیت می داند. برخی از شرکت های این حوزه در شهریور ماه سال جاری قربانی شدند و فعالیت آنها به مدت یک ماه متوقف شد. این در حالی است که بارها اعلام کرده اند که هیچ نقشی در قیمت گذاری بلیت هواپیما ندارند و تنها واسطه بین مردم و شرکت های هواپیمایی هستند.

مشکل قطعی برق در تابستان به دلیل عدم سرمایه گذاری جدید و احداث نیروگاه نمونه دیگری است که در آن فعالان حقوقی در حوزه استخراج ارزهای دیجیتال قربانی می شوند و به عنوان مقصر اصلی کمبود برق معرفی می شوند و فعالیت خود را متوقف می کنند. برای چندین ماه

نقش رگولاتورها در موج مهاجرت

موج مهاجرتی که در سال های اخیر با آن مواجه بوده ایم دلیل واحدی ندارد. شرایط اقتصادی و اجتماعی از یک سو و عدم امید به فعالیت مثمر ثمر از سوی دیگر این وضعیت را تشدید کرده است. آمارهای رسمی نشان می دهد که در دهه 90 از هر دو مدال آور المپیک یک نفر مهاجرت کرده است. دو سال پیش با حضور مدیران بنیاد ملی نخبگان میزگردی درباره دلایل مهاجرت نخبگان برگزار شد و سه عامل اشتغال و مسکن مناسب، امید به آینده و اثربخشی نخبگان علاقمند به کمک به بهبود وضعیت کشور. وقتی دانشجویان و نخبگان وضعیت شرکت ها را می بینند و با آنها برخورد می کنند، آیا انگیزه ای برای ماندن در کشور و تاثیرگذاری دارند؟

زمانی که رگولاتوری به جای نظارت بر شرکت ها، بخش خصوصی را رقیب خود بداند و به سمت کنترل و مدیریت حرکت کند، هیچکس تمایلی به کارآفرینی در ایران نخواهد داشت و ترجیح می دهد رویاها و ایده های خود را در کشور دیگری دنبال کند. دولت و مجلس باید هرچه زودتر فکری به حال این موضوع کنند و امکان ایجاد نهاد نظارتی تخصصی در این حوزه را در تعامل با بخش خصوصی بررسی کنند.

۲۴۴۲۴۵