«عقاب ها» جمشید آریا را به قهرمان مردم تبدیل کردند/ سینمای جنگی که با ساموئل خاچیکیان آغاز شد/ «کانی مانگا» فیلمی در ستایش کشور

پریسا ساسانی: با شروع جنگ تحمیلی بین ایران و عراق و زمانی که این سینما از خود بینشی ایدئولوژیک نداشت، تعداد انگشت شماری از فیلمسازان به تولید فیلم های جنگی معروف به «کماندوهای جنگی» پرداختند که در سینمای ایران و در میان مردم رواج یافت عمومی و البته مبارزه با جنگ در تاریخ سینمای ایران ماندگار شد و بازیگران مشهوری چون جمشید هاشم پور، فرامرز خروکان و سعید راد به قهرمانان محبوب دهه 60 تبدیل شدند، دهه ای که مردم تازه شاهد انقلاب بودند و خیلی زود به خود آمدند جنگ تحمیلی و با دیدن این آثار قهرمانان پیروز میدان نبرد را روی پرده می بینند و جمشید هاشم پور معروف به جمشید آریا یکی از این قهرمانان محبوب بود.

«عقاب ها» اولین فیلم جنگ تحمیلی است

جمشید هاشم پور در فیلم «عقاب ها» با همکاری ساموئل خاچیکیان بازی کرد. این اولین فیلم و اثر جنگ تحمیلی است که فیلمبرداری آن در تابستان 1363 آغاز شد و در سال 1364 اکران شد. عشق به دیدن قهرمانان در اکران به حدی بود که “آگیلاس” رکورد طولانی ترین اکران تاریخ را از آن خود کرد. سینما از سال 1364 تا 1385 بیش از دو دهه بود و تماشاگران آن زمان سینمای ایران عاشق تماشای جمشید آریا بازیگر نقش کاپیتان تکاور جمشید بودند. زمانی که پوررا بازیگری می کرد به سینما آمدند و به رونق سینما کمک کردند.

اما داستان سعید راد با جمشید هاشم پور متفاوت بود زیرا فیلم «عقبه» برای هاشم پور خوب بود و مقام های برتر سینما را برای او به ارمغان آورد. چرا که او پس از بازی در این فیلم مدت ها ممنوع البازی شد و ایران را ترک کرد تا اینکه با فیلم «دوئل» احمدرضا درویش که در حوزه سینمای جنگ هم بود به اکران بزرگ بازگشت.

داستان فیلم عقاب ها بر اساس داستانی واقعی و در مورد نجات خلبان نیروی هوایی به نام یدالله شریفی راد توسط کردهای عراقی و انتقال او به ایران است. در جنگ ایران و عراق، هواپیمای ارتش جمهوری اسلامی ایران پس از انجام ماموریت در عراق مورد حمله عراقی ها قرار می گیرد و در کردستان عراق سقوط می کند. نیروهای نظامی عراق به دنبال دستگیری و دستگیری او هستند. یک تکاور ارتش که در یک ماموریت در خاک عراق حضور دارد با لباس کرد سعی می کند خلبان را نجات دهد. ابتدا این دو با کمک رزمندگان کرد عراقی به روستای کردنشین پناه می برند و در نهایت نیروهای عراقی به دنبال آنها به روستا می رسند. در مرحله دوم این دو در حالی که نیروهای عراقی با تمام امکاناتی که در اختیار دارند به جستجوی آنها می پردازند، اقدام به فرار به سمت مرز ایران می کنند. در نهایت به نیروهای ایرانی در خط می رسند و بالگرد عراقی که آنها را تعقیب می کند با آتش نیروهای ایرانی سرنگون می شود.

ساموئل خاچیکیان و تجربه استفاده از تجهیزات جنگی در فیلم «خداحافظ تهران»

البته ناگفته نماند که ساموئل خاچیکیان پیش از این فیلمی به نام «وداع با تهران» ساخته بود که نه یک فیلم جنگی بلکه یک اثر داستانی بود اما در آن از تجهیزات جنگی استفاده کرده بود.

به گزارش امید ناژوان، پژوهشگر و منتقد سینما، مستند وی با عنوان «تنها گفتگوی ساموئل خاچیکیان» 7 شهریور در تالار چارسو به نمایش درآمد. وی گفت: این فیلم داستانی تخیلی است که در آن ارتش حکومتی وقت با گروه های مخالف نظام درگیر می شود و خاچیکیان تولید بزرگ تجهیزات نظامی، چتربازی و تیراندازی دسته جمعی را به تماشاگران نشان می دهد که در آن بهروز وثوق و پوری بنایی به اجرای برنامه پرداختند.

همبازی جمشید هاشم پور و فرامرز هاروکان در «پایگاه جامانی»

فیلم «پایگاه جامانی» به کارگردانی اکبر صادقی و جمشید هاشم پور در نقش دریاسالار با همبازی فرامرز هاروکان است.

داستان فیلم در مورد ساخت پایگاهی است که دشمن در خاک خود در حال ساختن آن است که این خبر به ستاد عملیات نیروی دریایی ارتش ایران می رسد و تیمی چهار نفره به فرماندهی ستوان بای مامور می شوند تا این پایگاه را برگردانند. به جهنم یا پایگاه جهنمی که با شروع این ماموریت، سرنوشت این تیم تغییر می کند و شرایط سخت جنگی را نشان می دهد.

این فیلم بر اساس داستانی واقعی از یکی از مهمترین عملیات های کماندویی ارتش جمهوری اسلامی ایران ساخته شده است. علاوه بر صحنه های جنگ، پرتره دریادار عیسی حسینی بای نیز به چشم می خورد. این تیم کماندویی طی چند مرحله عملیات شناسایی موفق می شود با نفوذ به چند کیلومتری خاک عراق پایگاه راداری موشکی ارتش عراق را منهدم کند.

سقوط هواپیمای عراقی در منطقه “کانیمانگا” کردستان ایران

سیف الله داد در سال ۱۳۶۶ فیلم «کانیمنگا» نوشته احمدرضا درویش را در ژانر سینمای جنگ کارگردانی کرد. فیلمی که رقابت تنگاتنگی با «آگویلاس» داشت و از سال 1367 تا 1385 در سینماهای کشور به نمایش درآمد و توانست رکورد 18 سال نمایشگاه را بشکند.