تاریخچه شب یلدا؛ مبدا شب چله ایرانیان به کجا برمیگردد؟
توسط:
فرارو- شب چله یا یلدا، یکی از مهمترین و قدیمیترین مراسم ایرانی است. مردمان ایران، از دیرباز این شب را جشن گرفته و در آن به شادی و سرور میپرداختند.
به گزارش فرارو، تاریخچه شب یلدا به سالها پیش باز میگردد. در واقع شب یلدا یکی از قدیمیترین رسوم ایرانی است که برای یافتن ریشههای آن باید به سالهای پیشاز میلاد مسیح بازگشت.
تاریخچه شب یلدا
در ایران باستان، یکی از دقیقترین تقویمها و نظامهای گاهشماری، متعلق به ایرانیان بود. شب یلدا، علاوهبر اهمیتی که ازنظر آیینی برای مردم ایران داشت، ازمنظر علم نجوم نیز بسیار حائز اهمیت بود. شب یلدا از منظر نجومی، شب انقلاب زمستانی نیز به شمار میرود. در این شب، خورشید به پایینترین نقطهاش نسبت به نیمکره شمالی یا جنوبی زمین قرار میگیرد.
شب یلدا آغازگر نخستین چله زمستانی است که از 1 دی تا 10 بهمنماه به درازا میکشد. در پایان این چله، یعنی در روز 10 بهمن، ایرانیان با جشن گرفتن جشن سده، از اولین چله زمستانی میگذرند. نام یلدا به احتمال زیاد، از دوره ساسانی برگزیده شده است. یلدا که در واقع نامی آرامی-سوریانی است، بهنوعی وامواژهای است از فرهنگ مسیحیان ایرانی. بااینحال پیشینه شب چله، به هزاران سال پیشاز میلاد مسیح بازمیگردد و ایرانیان باستان از روزگاری بسیار کهن این شب را عزیز و مهم میپنداشتهاند.
یلدا، پیوند مستقیمی با ایزد مهر دارد. ایزد مهر یکی از ایزدان بسیار مهم در ایران باستان بوده است. یلدا از این منظر که شب تولد ایزد مهر است، برای ایرانیان از اهمیت ویژهای برخوردار است. مهر، در این شب متولد شده، رفتهرفته قدرتمندتر میشود و در نهایت نیز در نوروز بر تاریکی غلبه پیدا میکند.
از مهمترین آیینهای ایرانی در این شب، شبنشینیهای طولانیمدت و رقص و پایکوبی بوده است. همچنین در شب یلدا، از میوهها و تنقلاتی ازقبیل انار، کشمش، انجیر، آجیل و… استفاده میشد. در ادامه در رسوم و خوراکیهای دیگری نیز به یلدا افزوده گردید. بهعنوان مثال، حافظخوانی یکی از رسوم، و هندوانه یکی از میوههای متاخری است که به آیین شب یلدا افزون شده است.
