نمایشنامه “میرزا ماخنه” ، نوشته و کارگردانی صالح رجایی ، که این روزها در تالار قشقایی انجام می شود ، ترکیبی از هنر تئاتر عروسکی با نگاهی معاصر به یکی از تأثیرگذارترین وقایع در داستان کرمان ، یعنی آگام محمد خان کوجار است. این اثر ، به زبان ، اشکال بصری ناشی از معماری ایران و حتی استفاده از کارتون هوش مصنوعی ، تلاش برای گفتن خشونت تاریخی در یک بیمارستان جدید است.
براساس گزارش مهر ، راجا روند تولید این کار را توضیح داد: “من از ژوئیه سال گذشته شروع به کار کردم. در ابتدا قرار بود یک پروژه برای پایان نامه من باشد ، اما پس از آن با کارگاه و روند تجربی به یک کار حرفه ای تبدیل شد. موضوع اصلی روابط انسانی با شهر است که در آن متولد شده است ؛ شهری که می تواند بر تصمیمات مردم و ذرات تأثیر بگذارد.”
“تالار قشقی از ابتدا اولویت ما بود ؛ هم از نظر جسمی و هم برای تاریخچه سازماندهی نمایش های برجسته عروسکی. همکاری مدیریت تئاتر نیز در این راستا بسیار مؤثر بود.”
میرزا ماخنس ، مدیر عروسک ها گفت: “ما با چالش های زیادی روبرو هستیم.” “هیچ مکانیسم خاصی وجود نداشت ، و هنگام اعتماد به منابع آنلاین ، به ویژه فیلم های YouTube ، ما مسیر را با آزمایش و خطا برای دستیابی به یک مکانیسم عملی حرکت دادیم.”
رجائی گفت: “من در کرمان متولد شده ام و به ناچار یکی از برجسته ترین وقایع ذهن و خاطره مردم این شهر ، حمله قاجار محمد خان است.” با وجود سایر وقایع مهم تاریخی در منطقه ، این رویداد به دلیل شدت و ابعاد آن ، ظرفیت بیشتری برای روایت دراماتیک داشت. “به همین دلیل تصمیم گرفتم با زاویه جدید با آن مقابله کنم ، به خصوص به این دلیل که با این شهر ارتباط عاطفی و روحی دارم.”
وی گفت: “تحقیقات کامل و میدانی در مورد چنین رویدادی به دلیل سن تاریخی آن ، به منابع و زمان های گسترده ای که در عمل نداریم ، نیاز داشت.” منابع اصلی من دو اثر از محمد علی گالابزاده بود. “تحقیق در مورد رویداد یک قتل اضطراب” و “کرمان در تصویب تاریخ”. “علاوه بر این ، خاطرات شفاهی و شایعاتی که در طول زندگی در کرمان پیدا کرده بودم و سپس به آنها کمک کرد تا متن اجرایی را بنویسند.”
رجائی درباره رابطه قتل علی شاه و حمله قاجار گفت: “این دو چیز از نزدیک با یکدیگر ارتباط دارند.” برخی از روایات حمله آقام محمد خان را واکنشی به مبارزات اضطراب فرماندار کرمان می دانند. اگرچه تجزیه و تحلیل های مختلفی وجود دارد ، بدون شک این وقایع هم افزایی برای ایجاد فضای خشونت آمیز آن زمان داشتند. ما همچنین در این کار به موضوع خرافات توجه کرده ایم. در ایران ، ما یک پدیده عمومی به نام خرافات یا حتی سوپراسپرت داریم. “یکی از تلاشهای ما در این عمل بازتاب این پدیده و نحوه برخورد با آن است.”
به گفته رجائی ، یکی از شخصیت های این برنامه موجودی خارق العاده و فراملی است که در مورد تجربه مرگ و تولد صحبت می کند و می تواند تعبیر متفاوتی برای هر مخاطب داشته باشد.
وی گفت: “شخصیت های دیگر ریشه های تاریخی دارند و ما سعی کرده ایم بین گذشته و امروز گفتگو ایجاد کنیم.” گذشته ای که امروز سایه و شکل گرفته است نیز می تواند بر رفتار آینده ما تأثیر بگذارد. تقریباً همه شخصیت ها از اسناد تاریخی ناشی می شوند ، به استثنای یک شخصیت خیالی که پدربزرگ من است. این عنصر تخیل برای ایجاد روایتی جمعی وارد متن شده است. “تعداد راویان همچنین به ما این امکان را می داد که داستان را از زوایای مختلف کشف کنیم.”
وی در مورد شکل بصری کار گفت: “طراحی بصری مبتنی بر منطق معماری است.” به عنوان مثال ، در معماری میدان نقاش اصفهان ، دو سوم معروف دیده می شود. به عنوان موقعیت مسجد شیخ لوتف الله و مسجد القپو. “ما همچنین این منطق را در نقاشی ایرانی داریم و سعی کرده ایم در مورد طراحی صحنه و شکل حرکتی بازیگران تأمل کنیم.”
راجائی در مورد استفاده از هوش مصنوعی در عمل توضیح داد: “ما با کلماتی روبرو هستیم که دائماً در حال تغییر هستند. این پویایی معنی تأثیر مستقیمی در ذهن شهروند و هنرمند دارد. استفاده ما از هوش مصنوعی در قالب کارتون دقیقاً مطابق با این مفهوم بود ؛ اما چشم انداز صریح ، اما با بیان اغراق آمیز و نمادین.”
وی در پایان صحبت های خود گفت: “خشونت در این کار نه تنها در سطح بصری و بصری است. ما بیشتر روی لایه های داخلی و انسانی آن تمرکز می کنیم.” ابزارهایی مانند اغراق ، کارتون و زبان نمادین به تعریف مجدد خشونت به عنوان یک وضعیت پیچیده و انسانی کمک کردند ، نه فقط رفتار خشونت آمیز. “
پارنیا آبیشامی ، حمید رضا شاهسند ، مسیح عبداللهی ، پانیز ناصیری بازیگران “میرزا ماخنه” هستند که ساعت 9 شب در 5 دقیقه کار می کند.
۲۴۲۲۴۳
