به گزارش خبرگزاری فارسیرو، بحث «یلدا» و «چله» به جنبه های زبانی، تاریخی و فرهنگی این دو واژه برمی گردد. هر دو اصطلاح به طولانی ترین شب سال و جشن های مرتبط با آن اشاره دارند، اما در ریشه شناسی و کاربرد آن تفاوت هایی وجود دارد.
به گزارش ایسنا، شعبان میرشکرایی، پژوهشگر میراث فرهنگی و رئیس پرونده جهانی «یلدا/ چله» درباره درستی یا چله بودن «یلدا»، گفت: «یلدا» واژه ای است که به لحاظ ریشه و تاریخچه آن. ، به معنای آغاز زندگی و تولد است. زبان موجودی زنده است و در طول هزاره ها در تعاملات فرهنگی ملل و مردم تغییر می کند. فارسی که ما امروز صحبت می کنیم با فارسی قدیم یا میانه متفاوت است و این تفاوت به این دلیل است که زبان هنوز زنده است. زنده بودن یعنی تغییر. اگر چیزی تغییر نکند، شما زنده نیستید. برای ثبت اثر در فهرست آثار ناملموس در مقیاس ملی یا جهانی اولین چیزی که باید ثابت شود زنده بودن آن است.
وی تصریح کرد: بین زنده بودن زبان و تأثیر تعاملات فرهنگی با ورود عمدی و مضر برخی واژه های بیگانه تفاوت وجود دارد. برای مثال واژه هایی مانند «یلدا» که ریشه در زبان های دیگر دارد، امروزه بخشی از زبان فارسی شده و امروزه به عنوان واژه های فارسی به کار می رود. این واژه ها بر خلاف برخی مدخل های خاص و مضر به غنای زبان کمک کرده اند. کلمه یلدا از نظر معنایی با تولد و جشن آغاز طلوع نور مرتبط است.
این محقق افزود: این واژه در گذشته با اسطوره «مهر» و در واقع به معنای جشن تولد مهر بوده است. مهر خدایی غیر مادی و کاملا متفاوت با خورشید است. اگرچه به نظر می رسد این جشن در طولانی ترین شب سال برگزار می شود، اما دلیل این امر درک صحیح مردم این سرزمین از آغاز آغاز روشنایی در تاریک ترین و سردترین زمان ها و نماد امید است. از فردای روشن در پایان تاریکی
مسئول پرونده جهانی «یلدا/ چله» نیز درباره مفهوم «چله» توضیح داد: از نظر لغوی چله به معنای ربع دایره است. روی کمان، وقتی فلش را می کشید، شکل یک چهارم دایره ایجاد می کند. در سال، هر فصل یک چهارم دایره کامل سال است. جشن یلدا در آغاز چله بزرگ که مربوط به چهل روز اول زمستان است برگزار می شود. این در صورتی است که در سایر فصول میان فصل آیین هایی مانند بهار یا نیمه تابستان برگزار می شود.
میرشکارایی با بیان اینکه به نظر من یلدا یا چله تفاوتی با هم ندارند و هر دو واژه درستی برای این آیین هستند، گفت: یلدا جشنی است با ریشه های عمیق فرهنگی و باورهای دیرینه.
وی مفهوم «یلدا» یا «سله» را بدون توجه به نام‌های مختلف آن در بین ملت‌های برگزارکننده برجسته کرد و گفت: این آیین نماد امید به نور است، جشنی که نشان‌دهنده پیروزی نور بر تاریکی است. این معنا آنقدر عمیق است که با فرهنگ و اعتقادات ما پیوند خورده و نمادی زنده از هویت ما باقی می ماند.
«شب یلدا/ چله» در آذرماه 1401 به عنوان نوزدهمین میراث ناملموس ایران همراه با افغانستان در یونسکو به ثبت رسید. در مورد عنوان «یلدا» اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد و برخی آن را نادرست می دانند.
۲۴۴۵۷
