احمد پوری: سرقت ادبی در حوزه نشر غیراخلاقی است/محمدعلی جعفریه: سردبیران «پختخور» سرقت ادبی می کنند

پریسا ساسانی: از این حیث، گاه انحرافات رفتاری مانند سرقت ادبی و پژوهشی، علاوه بر ایجاد مشکلات حقوقی و معنوی برای نویسنده و ناشر، اعتبار این حوزه شریف از فرهنگ و ادب کتاب را نیز زیر سوال می برد اعتماد مخاطب به صنعت زیر سوال می رود.

فارسیرو برای بررسی ابعاد مختلف معضل «سرقت ادبی و پژوهشی» این موضوع را در گفت و گو با برخی از شخصیت ها از جمله احمدپوری، مترجم و نویسنده، محمدعلی جعفریه، مدیر انتشارات «ثالث»، مورد بحث و بررسی قرار داده است. و علیرضا خدادوست، مدیر انتشارات «لوه فکر».

احمدپوری: سرقت ادبی در انتشار غیراخلاقی است

احمدپوری مترجم و نویسنده ای که آثار ادبی بسیاری از جمله اشعار یک شاعر مشهور جهان را وارد ایران کرده است، سرقت ادبی را در حوزه نشر غیراخلاقی خواند و گفت: وقتی صحبت از سرقت ادبی به میان می آید، انواع مختلفی دارد و روشن تر آن کپی برداری. ترجمه ناخواسته برای مترجمی که تمام عمرش در این زمینه کار کرده یک “وای” است و شخص دیگری ترجمه را به نام خودش می نامد. متاسفانه این نوع سرقت ادبی برای من هم پیش آمده است.

وی ادامه داد: اما نوع دیگری از سرقت ادبی، انتشار غیرقانونی داستان یا ترجمه به نام شخص و ویراستار دیگری است و این مشکلی است که باید توسط مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بررسی شود. به احتمال زیاد این نوع سرقت ادبی با تغییر نام مترجم در دسترس عموم قرار می گیرد. متأسفانه زحمات یک مترجم با ارائه کار با کیفیت به نفع ناشر دیگری هدر می رود. و این نوع سرقت از نظر من جدی، خطرناک و مضر است.

آنا آخماتووا، مترجم کتاب شعر نزار قبانی ناظم حکمت گفت: امیدوارم با روی کار آمدن دولت چهاردهم، مسئولان هشیار وزارت ارشاد با جدیت بیشتری از این دست سرقت های ادبی و فرهنگی جلوگیری کنند. و این غیر ممکن نیست. آنها فقط باید ردیابی و تأیید کنند که کتاب از کجا آمده و چگونه شماره مجوز را دریافت کرده است.

ویراستاران «آشپزی» هنگام تهیه کتاب مرتکب سرقت ادبی می شوند

محمدعلی جعفریه مدیر انتشارات «ثلاث» مشکل سرقت ادبی را در سه قسمت تحقیق، تألیف یا ترجمه و کتاب آفرینی خلاصه کرد و گفت: مباحث مربوط به پژوهش و موضوعات پژوهشی سرقت علمی متفاوت است. زیرا محققین می توانند در جریان تحقیقات خود به یافته های جدیدی دست یابند و کتاب های مربوط به همان موضوع پژوهشی را کامل کنند. مگر اینکه کلمه به کلمه و نتیجه یکسان باشد که توسط مراجع قانونی قابل بررسی است.

وی ادامه داد: بخش دیگر مربوط به تولید کتاب است، به این ترتیب برخی ناشران «آشپزی» با رصد و جمع‌آوری آمار پرفروش‌ترین کتاب‌ها، آن‌ها را با یک نسخه ساده به نام دیگری در بازار می‌فروشند. شخص، و فروش خوبی دارد و این موضوع مورد بحث ناشرانی است که کارهای ضروری را انجام می دهند، زیرا ناشران آماده برای ترجمه، ویراستاری و بسیاری موارد دیگر هزینه ای نمی پردازند و کتاب های ارزان و بی کیفیت ارائه می شود. از طریق پلتفرم هایی مانند دیجی کالا، و مردم بدون توجه به اصالت اثر، کتاب می خرند.

مدیر تحریریه «ثلاث» تصریح کرد: به عنوان مثال کتابی مانند «ملت عشق» یکی از آن کتاب های جعلی موجود در بازار است و متأسفانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یا قانونگذاران در این زمینه متوجه می شوند. تقلب کنید اما کاری نکنید اتحادیه سردبیران در حال بررسی این موضوع است تا با دولت جدید وارد مذاکره شود و از این نظر مطبوعات و رسانه ها برای آگاهی بخشی تلاش خواهند کرد.

مدیر انتشارات لوح فکر: اگر سردبیران قابل اعتماد نباشند فضای فرهنگی آلوده می شود

مدیر انتشارات لوح فکر که کتاب‌هایی را در زمینه‌های ادبیات، تاریخ و مدیریت منتشر می‌کند. وی در خصوص پیامدهای این مشکل گفت: نویسندگان و مترجمان در حوزه های مختلف به ویراستاران اعتماد دارند و اگر این اعتماد به درستی انجام نشود فضای فرهنگی آلوده می شود.

علیرضا خدادوست، مدیر انتشارات لوح فکر، درباره سرقت ادبی و تحقیقاتی که در فضای فرهنگی و برخی از انتشارات وجود دارد، گفت: وی گفت: متاسفانه سرقت علمی و پژوهشی در حوزه های مختلف اتفاق می افتد و راهکارهای قانونی روشنی برای پیگیری حق چاپ وجود دارد و طبق نظر کارشناس در برخی موارد رای به نفع نویسنده اول بوده است اما چه فضای فرهنگی به خصوص آنچه که نشریه را ناامن می کند اعتمادی است که بین ویراستار و نویسنده یا مترجم و محقق وجود دارد که متاسفانه با سرقت علمی و تحقیق این اعتماد نویسنده نسبت به ویراستار ضعیف شده و آسیب می بیند.

وی ادامه داد: در واقع سرقت ادبی باعث می شود که نویسندگان نسبت به ارائه ایده و تحقیق خود به سردبیران اعتماد نداشته باشند. این در حالی است که در میان سرمایه های فرهنگی، نویسندگان، پژوهشگران و مترجمان به ویژه ویراستاران حضور دارند.

خداپرست تصریح کرد: بنابراین اعتماد بین ویراستار و نویسنده حرف اول را می زند. در موردی که اخیراً با آن مواجه شدم و در فضای نشر کتاب رخ داد، انتشار یک موضوع پژوهشی به فاصله یک سال توسط دو ناشر بود که نشان می‌دهد در زمینه یافتن موضوع پژوهشی و تبدیل آن به یک نقطه ضعف وجود دارد. یک کتاب در غیر این صورت، چگونه می توانید یک ایده را تنها در یک سال تکرار کنید؟

این ناشر کتاب در حوزه ادبیات، تاریخ و مدیریت مدعی است که چنین دزدی انگیزه نویسنده را برای انتخاب موضوعات بکر و کار بر روی آن کاهش می دهد. وی گفت: نویسنده، محقق در حین تحقیق و نگارش و تنها پس از تحویل اثر به ناشر و انتشار کتاب، حق امتیازی دریافت نمی کند. و اگر چنین مشکلاتی پیش بیاید، انگیزه نویسنده برای ماندن در فضای فرهنگی کاهش می یابد. در این شرایط، هیئت تحریریه نشریات باید با افزایش دقت در انتخاب موضوعات، سعی در ایجاد و تقویت انگیزه نویسندگان داشته باشد.

خداپرست در پاسخ به این سوال که آیا سامانه ای برای ثبت ایده های اولیه پژوهشگران در وزارت ارشاد وجود دارد؟ وی گفت: سامانه الکترونیکی ثبت ایده در وزارت ارشاد وجود دارد و مردم می توانند به صورت آنلاین ایده ثبت کنند و اگر ایده ای در سامانه ثبت شود در دادگاه می تواند مفید باشد.

5757