«رابرت صفریان»: کیارستمی عمدتاً در آثارش به دنبال راه حل بود/ فرم همیشه برای کیارستمی مهم بود.

به گزارش خبرگزاری فارسیرو، از روابط عمومی موزه سینما، رابرت صفریان پس از نمایش این دو فیلم گفت: آنچه از این فیلم ها بیشتر به یادگار مانده، مصاحبه هایی است که در آنها انجام می شود و یکی از دلایل آن است. برای جذابیت این مصاحبه ها آنها افرادی هستند که با آنها گفتگو می کنید. بسیاری از این افراد نقش مهمی در فعالیت‌های سیاسی سال‌های اولیه انقلاب داشتند و بسیاری از آنها امروز در قید حیات نیستند.

وی با بیان اینکه کتابی درباره کیارستمی نوشته است که به تحلیل فیلم «پرونده راه اول راه دوم» می پردازد، افزود: به نظرم این اثر شاهکار است اما ایراداتی هم دارد. یکی دیگر از دلایل جذابیت این اثر به سال ساخت آن برمی گردد، زیرا در سال 58 و اوایل انقلاب ساخته شد، اما با وجود این، کیارستمی وارد آن فضا نشد و این موضوع بسیار مطرح است. قابل ستایش .

صفریان گفت: کیارستمی حتی در فیلم های بلند خود نیز به مضامین دراماتیک نمی پردازد و در مصاحبه ها نیز به این موضوع اشاره کرده است. قسمت اول این فیلم حاوی اثری با مختصات آموزشی و دارای دکوپاژ، بازیگران، تدوین و … می باشد. و در قالب مستند نیست.

این منتقد سینما خاطرنشان کرد: دور شدن از احساسات گرایی مقوله ای بسیار منطبق با روح مستند است. زمانی که یک مستندساز موضوعی را انتخاب می کند به جای اینکه درگیر آن موضوع شود و موضع گیری کند، باید اجازه دهد افراد مقابل دوربین موضع گیری کنند و مخاطب را در معرض نظرات مختلف قرار دهند و کیارستمی در این دو فیلم رویکردی را در پیش گرفته است. .

این منتقد پیشکسوت سینما ادامه داد: فیلم «راه اول مشکل راه دوم» دارای بخش تاریخ است و سپس نظرات افراد مختلف در مورد آن بخش به صورت مستند پرسیده می شود. تعجب می کنم که چرا آن گونه که باید در سینمای مستند ایران از آن ساختار استفاده نشده است. این ساختار علاوه بر جذابیت به فیلمساز کمک می کند تا از موضوع فاصله بگیرد و از قضاوت خودداری کند.

صفریان خاطرنشان کرد: در فیلم «دو راه حل برای یک مشکل» نیز شباهت های ساختاری با اثر مذکور وجود دارد. در این فیلم قرار بود کارشناسان آموزش و پرورش درباره موضوع مورد بحث اظهار نظر کنند اما همزمانی این فیلم با دوران انقلاب باعث شد کیارستمی برای گفت وگو به سراغ سیاستمداران برود. کیارستمی در آن سال ها بیشتر به مشکل ارائه «راه حل» می پرداخت و این موضوع را در نحوه نام گذاری اثر می توان دید.

وی در ادامه بیان کرد: اگر رسیدن به حقیقت برای ما مقدور نباشد می توانیم برای مشکلات روزمره به دنبال راه حل باشیم و این مضمون در فیلم های کیارستمی پیشینه تاریخی دارد. او قبل از انقلاب به دو نوع فیلم آموزشی و فیلم های بلند و نیمه بلند داستانی مانند «مسافر»، «تبهاربه» و «گزارش» گرایش داشت و این آثار او ادامه روند تلخ ایرانیان است. فکر کرد. سینما و تحت تاثیر آن فیلم ها بود. تاثیر فضای فکری موجود در دهه پنجاه است. اما فیلم‌های آموزشی کیارستمی جنبه‌های دیگری از نگرش او را نیز نشان می‌دهد و این نوع تفکر روشنگرانه‌ای است که او نسبت به تربیت کودکان دارد و این موضوع را با جدیت دنبال می‌کند.

صفریان با بیان اینکه در فیلم هایی که دیدیم جزئیات جالب زیادی وجود دارد، گفت: هر دو کار از نظر فرمی ساده هستند و با این وجود در صحنه آخر فیلم موضع گیری می کند. فیلم یک سوال مهم دارد که آیا همبستگی یا مقاومت همیشه مثبت است یا به موضوع بستگی دارد. اگر فیلم «نسخه اول نسخه دوم» را جدی بگیریم متوجه می شویم که در آن نکات اضافی وجود دارد. مثلا فصل صحبت با والدین کودکان یکی از مواردی است که به راحتی فراموش می شود.

صفریان ادامه داد: برای کیارستمی مقوله فرم بسیار مهم است به همین دلیل در این دو اثر اندازه قاب ها همه یکسان است و به سراغ نوعی مینیمالیسم می رود و کیارستمی از استفاده زیاد از عناصری که می تواند حواس را پرت کند پرهیز می کند. ذهن از مخاطب

این منتقد درباره ساختار این دو اثر گفت: ساختار «پرونده فرم اول فرم دوم» مبتنی بر مصاحبه است در حالی که امروزه بسیاری از مستندسازان تصور می کنند استفاده از مصاحبه در فیلم مستند به نظر نمی رسد. برخورد صحیح به جنبه هنری آثار لطمه می زند در حالی که مصاحبه یکی از ارکان مستند است و در صورت استفاده خوب می تواند تاثیر یک اثر را افزایش دهد. علاوه بر این، افراد بسته به علایق شخصی خود ممکن است بخشی از یک فیلم را جذاب بدانند و از قسمت های دیگر انتقاد کنند. وقتی فیلمساز برای کار خود موضوع محوری را انتخاب می کند، باید از پرداختن به موضوعات دیگر پرهیز کند و روی موضوع اصلی تمرکز کند.

وی افزود: یکی از انتقاداتی که به کیارستمی وارد می شود این است که آثار او جنبه خنثی دارد در حالی که احتمالاً گوینده در این صحبت ها فکر می کند فیلمسازان باید جنبه سیاسی داشته باشند و در قالب شعار به موضوع بپردازند.

5757