روایت حماسه و دفاع در رمان و روزنامه احمد دهقان منتشر شد.
سرگردان در سرزمین غریب
من خودم را مربوط به نسلی می دانم که جنگیدند و خود را در ادامه آن می بینم. من نمیخواهم به گذشته ام پشت کنم… گذشته همیشه در کوله پشتی من است…
این عبارات نقل شده توسط احمد دهقان را می توان ایدئولوژی و دیدگاه این نویسنده برای خلق رمانی چون «پرسه در خاک غریبه» دانست. رمانی که اولین بار در سال 1387 توسط انتشارات نیستان منتشر شد، اما روایت واقع گرایانه دهقان در این کتاب مانند برخی از کتاب های قبلی او و در نتیجه امکان تجدید چاپ این کتاب را نیافتند. با تاخیر منتشر شد، اما چاپ سوم این کتاب هم اکنون در بازار کتاب موجود است.
دهقان در «پرسه در خاق غریبه» برخلاف گرمی و کلام همیشگی خود به جبهه های سرد و برفی غرب کشور رفته است و داستانی آنچنان بدیع در این منطقه روایت می کند که در سطرهای آن چیزی جز انتظار و انتظار نیست. مجذوب شدن کلمات و صحنه هایی که نویسنده ترسیم کرده متعلق به خواننده نیست.
گروهی از رزمندگان در منطقه سرد و طوفانی کوهستانی غرب کشور و برای نجات مردم گرفتار در کردستان عراق راهی دل کوه می شوند تا با انجام عملیات و این اقدام از دست مزدوران بعثی نجات پیدا کنند. یک ماجراجویی است که در طول داستان عوارض جانبی زیادی به آنها می دهد.
سبک روایی دهقان در این رمان به بلوغ کامل رسیده است که به گفته خودش نویسندگی 10 سال از زندگی او را مشغول کرده است. یعنی او در این اثر جذابیت روایت را در کنار تبحر مثال زدنی خود در خلق موقعیت های روایی و طنز بی نظیری که همیشه از دهقان می شناسیم به گونه ای در هم آمیخته است که مخاطبش را در خواندن این متن احساس نمی کند. . این بدان معنا نیست که یکی از این سه رویکرد نسبت به دیگری موفق بوده است.
از سوی دیگر، این رمان را می توان سرآغاز خلق آثار داستانی جدی و هنرمندانه بر اساس واقعیت های دفاع مقدس و به دور از هر نوع تدبیر و توصیفات احمقانه و غیرشفافی دانست که فقط باید خلق کرد. گونه ای از تقدس مجازی در اطراف این رویداد.
روزهای گذشته
احمد دهقان به عنوان راوی حاضر در سال آخر جنگ، در کتاب «آخرین روزها» که به چاپ دوازدهم رسیده است، سعی کرده آخرین تصاویر از چنین افرادی را به تصویر بکشد. مردمی که تمام زندگی خود را کنار گذاشتند و سعی کردند بخشی از سدی باشند که در روزها و ماه های پایانی جنگ به دشمن اجازه ورود دوباره به میهن را نمی داد.
او در مقدمه این کتاب تاکید می کند که این کتاب حاصل خاطرات و یادداشت هایی از زندگی روزمره او در جبهه است و در زمانی که هنوز خود را نویسنده نمی دانسته آنها را در قالب چنین کتابی نوشته است. وی تاکید می کند که داستان افراد حاضر در صفحات این خاطرات که با عملیات بیت المقدس 7 و سرنوشت آن آغاز می شود، می گوید. این یکی از شگفت انگیزترین چیزهایی است که در زندگی می توان یافت و البته منکر پشیمانی او از ننوشتن این متن و تاریخ کامل نوشته ها نیست.
دهقان اعتراف می کند که اگرچه متن این کتاب گاهی شیرین است، اما یکی از تلخ ترین اتفاقات ایران معاصر است. داستان زندگی افرادی است که پس از گذراندن تمام موهبت های زندگی و ورود به تئاترهای نبرد، ناگهان با پدیده ای به نام آتش بس و پایان جنگ و بدون داشتن هیچ برنامه و فکری برای این دوران مواجه می شوند. ، به زندگی شهری پرتاب می شوند و متعجب می شوند و گاه در آن ذوب می شوند و گیج می شوند.
دهقان تاکید کرد: کتابش سعی کرده بازتابی از آن دوران و زندگی این مردم باشد و روایتی از آخرین روزهای زندگی آنها در جنگ یا بعد از جنگ باشد.
5757